نمونه دادخواست طلاق از طرف زوجه به دلیل اعتیاد

درخواست طلاق از طرف زوجه به دلیل اعتیاد همسر، یک حق قانونی است که به زن امکان می دهد از مشقت و عسر و حرج ناشی از زندگی مشترک با فرد معتاد رهایی یابد. این فرآیند حقوقی، نیازمند آگاهی کامل از مستندات قانونی، روش های اثبات اعتیاد و مراحل دقیق دادرسی است. در ادامه، راهنمایی جامع در این خصوص ارائه شده است.

اعتیاد همسر، به ویژه زمانی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد می کند و ادامه حیات مشترک را با دشواری های غیرقابل تحمل مواجه می سازد، یکی از دلایل موجه قانونی برای طلاق از سوی زوجه است. قانون گذار ایران، با درک آسیب های عمیق اعتیاد، این حق را برای زن قائل شده است که بتواند با اثبات شرایط مقرر، از همسر معتاد خود جدا شود. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای کامل و مرحله به مرحله برای زنانی است که در چنین موقعیتی قرار گرفته اند. این راهنما به شما کمک می کند تا با جنبه های حقوقی، مراحل قانونی، مدارک مورد نیاز و روش های اثبات اعتیاد آشنا شوید و در نهایت، با آگاهی کامل، مسیر قانونی را طی کنید. مشاوره حقوقی تخصصی در تمامی مراحل این پروسه، از اهمیت بالایی برخوردار است.

اعتیاد زوج و حق طلاق زوجه از منظر قانون

موضوع طلاق به دلیل اعتیاد مرد، یکی از حساس ترین و پیچیده ترین مسائل در دعاوی خانواده است که نیازمند درک دقیق قوانین و شرایط مربوطه است. قانون گذار با شناسایی شرایطی که اعتیاد زوج می تواند زندگی مشترک را غیرقابل تحمل کند، حق طلاق را برای زوجه به رسمیت شناخته است.

تعریف اعتیاد موجد حق طلاق در قانون ایران

هر نوع مصرف مواد یا مشروبات الکلی، لزوماً موجد حق طلاق برای زوجه نیست. قانون، اعتیادی را مد نظر قرار می دهد که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد. این خلل می تواند ناشی از مصرف انواع مواد مخدر (سنتی و صنعتی)، مواد روانگردان، یا مشروبات الکلی باشد. معیار اصلی، تأثیر مخرب و جدی اعتیاد بر زندگی مشترک، توانایی زوج در انجام وظایف زناشویی، تأمین معاش خانواده و حفظ سلامت روانی و جسمی اعضای آن است.

مصرف تفننی یا یکباره مواد مخدر، معمولاً به تنهایی دلیل کافی برای اثبات عسر و حرج و درخواست طلاق نیست. آنچه اهمیت دارد، استمرار اعتیاد، شدت آن و پیامدهای منفی و مخل آن بر ارکان خانواده است. دادگاه با بررسی دقیق شرایط و مستندات، تشخیص می دهد که آیا اعتیاد زوج به حدی رسیده است که ادامه زندگی برای زوجه با مشقت غیرقابل تحمل همراه شده است یا خیر.

مستندات قانونی: ماده 1130 قانون مدنی و تبصره های آن

ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی ایران، مبنای قانونی درخواست طلاق به دلیل عسر و حرج است. تبصره این ماده، مصادیق عسر و حرج را تعیین کرده و بند (۲) آن صراحتاً به موضوع اعتیاد زوج می پردازد. بر اساس این بند، «اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.» می تواند موجب حق طلاق برای زوجه شود.

این تبصره همچنین بیان می دارد: «در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک، مجدداً به مصرف موارد مذکور روی آورد، بنا به درخواست زوجه، طلاق انجام خواهد شد.» این بدان معناست که حتی اگر زوج تعهد به ترک اعتیاد بدهد و در ابتدا اقدام کند، اما موفق به ترک نشود یا پس از ترک، مجدداً به اعتیاد بازگردد، زوجه همچنان حق درخواست طلاق را خواهد داشت. این ماده، حمایتی قوی از حقوق زن در مواجهه با معضل اعتیاد همسر است.

اهمیت شرط ضمن عقدنامه (بند ۷ قسمت ب)

یکی از راه های تسهیل فرآیند طلاق برای زوجه در صورت اعتیاد زوج، امضای شروط ضمن عقدنامه رسمی ازدواج است. بند ۷ از قسمت «ب» شروط ضمن عقدنامه، به موضوع اعتیاد می پردازد. این شرط معمولاً به این صورت تنظیم می شود: «ابتلاء زوج به هرگونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه، به اساس زندگی خانوادگی خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.»

امضای بند ۷ شروط ضمن عقدنامه، روند طلاق را برای زوجه در صورت اعتیاد همسر به شدت تسهیل می کند، چرا که در این حالت، زوجه نیاز به اثبات عسر و حرج کلی نخواهد داشت و صرف اثبات اعتیاد مضر و اخلال آن در زندگی کفایت می کند.

در صورتی که زوج این بند را امضا کرده باشد، اثبات حق طلاق برای زوجه بسیار ساده تر می شود، زیرا دیگر نیازی به اثبات «عسر و حرج» به معنای عام نخواهد بود و صرف احراز اعتیاد مضر و مختل کننده توسط دادگاه کافی است. این شرط، به زوجه وکالت بلاعزل در طلاق اعطا می کند و به او امکان می دهد بدون نیاز به رضایت زوج، مراحل طلاق را طی کند.

چگونه اعتیاد همسر را برای طلاق در دادگاه اثبات کنیم؟ (مدارک و روش ها)

اثبات اعتیاد زوج در دادگاه برای درخواست طلاق به دلیل اعتیاد، یکی از مهم ترین و چالش برانگیزترین مراحل این فرآیند است. دادگاه برای صدور حکم طلاق، به ادله و مستندات کافی نیاز دارد. زوجه باید با جمع آوری مدارک محکم و ارائه شواهد قانع کننده، اعتیاد زوج را به اثبات برساند.

شهادت شهود

یکی از مؤثرترین راه های اثبات اعتیاد، شهادت شهود است. افرادی که از نزدیک با زوج در ارتباط بوده اند و از وضعیت اعتیاد او آگاهی کامل دارند، می توانند در دادگاه شهادت دهند. این افراد می توانند شامل همسایگان، بستگان نزدیک (به جز پدر و مادر زوجه)، دوستان، همکاران یا حتی در صورت امکان، افرادی از خانواده زوج باشند.

شهود باید در دادگاه حضور یابند و جزئیات مشاهده خود را به صورت شفاف و دقیق شرح دهند؛ از جمله نوع ماده مصرفی (در صورت اطلاع)، زمان، مکان و دفعات مشاهده مصرف مواد، و تأثیرات اعتیاد بر رفتار و زندگی روزمره زوج. اعتبار شهادت شهود، به صداقت و دقت آنها و عدم وجود هرگونه غرض ورزی بستگی دارد. وکیل متخصص می تواند در انتخاب شهود و نحوه ارائه شهادت به زوجه کمک کند.

ارجاع به پزشکی قانونی و انجام آزمایشات

دادگاه می تواند زوج را برای انجام آزمایشات تشخیص اعتیاد به پزشکی قانونی معرفی کند. این آزمایشات شامل تست ادرار، خون و گاهی تست های پیشرفته تر مانند آزمایش مو است که می تواند مصرف مواد را در بازه زمانی طولانی تری نشان دهد. گزارش پزشکی قانونی، یک مدرک معتبر و رسمی برای دادگاه محسوب می شود.

با این حال، ممکن است چالش هایی در این مسیر وجود داشته باشد. برخی افراد معتاد، با آگاهی از زمان آزمایش، اقداماتی برای منفی شدن نتیجه تست انجام می دهند (مانند ترک موقت مصرف یا استفاده از مواد دفع کننده). در چنین مواردی، وکیل می تواند با طرح درخواست های مقتضی (مثلاً درخواست آزمایشات ناگهانی یا ارجاع به آزمایشگاه های معتبرتر)، از قاضی بخواهد که به ترفندهای احتمالی زوج توجه کند. همچنین، سابقه مراجعه به پزشک یا بیمارستان به دلیل مسمومیت ناشی از مصرف مواد نیز می تواند به عنوان مدرک ارائه شود.

دستور تحقیق از طریق مددکاری اجتماعی یا کلانتری

یکی دیگر از روش های جمع آوری شواهد، درخواست از دادگاه برای دستور تحقیق از طریق مددکاری اجتماعی یا کلانتری است. دادگاه می تواند از این نهادها بخواهد که با تحقیق محلی و میدانی، گزارشی از وضعیت اعتیاد زوج و تأثیر آن بر زندگی خانوادگی تهیه و به دادگاه ارائه دهند.

گزارش مددکاری اجتماعی یا کلانتری، به دلیل ماهیت رسمی و بی طرفانه، می تواند در تصمیم گیری دادگاه تأثیرگذار باشد. این گزارش ها معمولاً شامل مصاحبه با همسایگان، بررسی وضعیت زندگی مشترک و ارزیابی تأثیر اعتیاد بر فرزندان و محیط خانواده است. درخواست این نوع تحقیق، به ویژه زمانی که شواهد مستقیم دیگر کافی نیستند، می تواند بسیار مفید باشد.

سوابق بستری در کمپ ترک اعتیاد یا مراکز درمانی

اگر زوج سابقه بستری شدن در کمپ های ترک اعتیاد، مراکز درمانی یا بیمارستان ها به دلیل مشکلات مرتبط با اعتیاد را داشته باشد، ارائه مدارک مربوط به این سوابق، یکی از محکم ترین ادله اثبات اعتیاد است. این مدارک می توانند شامل گواهی بستری، پرونده های پزشکی، یا نامه های ارجاع از پزشکان باشد.

دسترسی به این مدارک ممکن است در برخی موارد دشوار باشد، زیرا مراکز درمانی موظف به حفظ حریم خصوصی بیماران هستند. اما با دستور دادگاه و ارائه اطلاعات لازم، می توان این سوابق را استعلام و به عنوان ضمیمه دادخواست ارائه کرد. این مدارک به وضوح نشان می دهند که زوج دارای مشکل اعتیاد بوده و حتی اقداماتی برای درمان آن انجام داده است.

پرونده های کیفری مرتبط

در صورتی که اعتیاد زوج منجر به ارتکاب جرایمی مانند حمل، نگهداری یا فروش مواد مخدر، ضرب و شتم ناشی از مصرف مواد یا سایر جرایم مرتبط شده و دارای سابقه پرونده کیفری باشد، احکام قضایی صادر شده در این زمینه نیز می تواند به عنوان مدرک اثبات اعتیاد در پرونده طلاق استفاده شود. این پرونده ها می توانند شامل رأی قطعی دادگاه، گزارشات پلیس یا صورتجلسات بازجویی باشند.

این نوع مدارک، نه تنها اعتیاد زوج را اثبات می کنند، بلکه نشان دهنده ابعاد مخرب تر آن بر زندگی اجتماعی و قانونی فرد نیز هستند. ارائه این مستندات به دادگاه، می تواند به قاضی در درک بهتر وخامت اوضاع و تصمیم گیری برای صدور حکم طلاق کمک شایانی کند.

سایر مستندات

علاوه بر موارد فوق، زوجه می تواند از سایر مستندات و شواهد موجود نیز برای اثبات اعتیاد استفاده کند، البته با رعایت قوانین مربوط به حفظ حریم خصوصی و اثبات اعتبار مدارک. این موارد می توانند شامل موارد زیر باشند:

• تصاویر و فیلم هایی که نشان دهنده وضعیت اعتیاد زوج هستند (با تأکید بر عدم تجاوز به حریم خصوصی و لزوم اثبات اصالت و اعتبار آنها در دادگاه).
• پیامک ها، مکاتبات یا ایمیل هایی که در آنها زوج به اعتیاد خود اعتراف کرده یا وضعیت اعتیاد وی به وضوح مشخص است.
• دفترچه های بیمه درمانی که نشان دهنده دریافت داروهای خاص مرتبط با ترک اعتیاد یا درمان عوارض آن باشد.
• رسیدهای خرید مواد مخدر (در صورت وجود و امکان اثبات).
• گزارشات مکتوب از مشاوران یا روانشناسانی که زوج به آنها مراجعه کرده است (با رضایت زوج یا دستور دادگاه).

اهمیت هر یک از این مدارک بستگی به نظر قاضی و شرایط خاص پرونده دارد. توصیه می شود که تمامی مدارک موجود را با وکیل متخصص خود بررسی کرده و تنها موارد معتبر و قابل استناد را به دادگاه ارائه دهید.

مراحل گام به گام ثبت و پیگیری دادخواست طلاق به دلیل اعتیاد زوج

طی کردن مراحل قانونی برای ثبت و پیگیری دادخواست طلاق به دلیل اعتیاد زوج، نیازمند دقت، صبر و آگاهی است. این فرآیند از چند گام اصلی تشکیل شده که هر یک اهمیت خاص خود را دارند. رعایت ترتیب و جزئیات این مراحل می تواند به تسریع و موفقیت پرونده کمک کند.

قبل از دادخواست: مشاوره حقوقی تخصصی

قبل از هرگونه اقدام رسمی، دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از یک وکیل خانواده باتجربه در زمینه طلاق به دلیل اعتیاد، ضروری است. پیچیدگی های قانونی و حساسیت های مربوط به اثبات اعتیاد و عسر و حرج، می تواند بدون راهنمایی وکیل، منجر به تضییع حقوق زوجه یا طولانی شدن فرآیند دادرسی شود.

وکیل متخصص می تواند با بررسی دقیق وضعیت شما، راهکارهای قانونی مناسب را پیشنهاد دهد، به جمع آوری مدارک کمک کند و بهترین استراتژی را برای دفاع از حقوق شما در دادگاه تعیین نماید. انتخاب وکیل مجرب، گام اول و حیاتی برای موفقیت در این پرونده است.

جمع آوری و آماده سازی مدارک لازم

برای ثبت دادخواست طلاق، نیاز به جمع آوری مجموعه ای از مدارک اولیه و مدارک اثبات اعتیاد است. مدارک لازم عبارتند از:

1. اصل و کپی عقدنامه رسمی ازدواج.
2. اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوجه.
3. اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زوج (در صورت امکان).
4. مدارک اثبات اعتیاد زوج (شامل شهادت شهود، گزارش پزشکی قانونی، سوابق درمانی، پرونده های کیفری مرتبط، تصاویر، فیلم ها و پیامک ها که در بخش قبل به تفصیل توضیح داده شد).
5. وکالتنامه (در صورت استفاده از وکیل).
6. گواهی عدم سازش (که در مراحل بعدی دادگاه صادر می شود).

آماده سازی دقیق و کامل این مدارک قبل از هر اقدامی، از اتلاف وقت و تأخیر در روند پرونده جلوگیری می کند.

تنظیم دادخواست طلاق

دادخواست طلاق، سندی رسمی است که در آن زوجه (یا وکیل او) خواسته خود را مبنی بر طلاق، به همراه دلایل و مستندات قانونی، به دادگاه ارائه می دهد. این دادخواست باید به صورت مستدل، حقوقی و با استناد به مواد قانونی مربوطه (به ویژه ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی) تنظیم شود.

در دادخواست، مشخصات خواهان (زوجه)، خوانده (زوج)، خواسته (تقاضای صدور حکم طلاق به دلیل اعتیاد و عسر و حرج) و بهای آن (معمولاً غیرمالی یا به صورت نمادین) ذکر می شود. همچنین، دلایل و منضمات (مدارک پیوست) باید به وضوح قید شوند. شرح دادخواست، مهم ترین بخش آن است که در آن تمامی وقایع، دلایل اعتیاد و تأثیرات مخرب آن بر زندگی مشترک، به تفصیل بیان می شود.

ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از تنظیم دادخواست و جمع آوری مدارک، مرحله بعدی ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. زوجه یا وکیل او باید با در دست داشتن مدارک لازم و دادخواست تنظیم شده، به یکی از این دفاتر مراجعه کند. در این مرحله، دادخواست به صورت الکترونیکی ثبت و هزینه های دادرسی پرداخت می شود. پس از ثبت، یک کد رهگیری به متقاضی داده می شود که از طریق آن می تواند وضعیت پرونده خود را پیگیری کند.

این دفاتر نقش واسط بین مردم و قوه قضائیه را دارند و سرعت و دقت در ثبت پرونده ها را افزایش داده اند. پس از ثبت الکترونیکی، دادخواست به دادگاه خانواده صالح ارجاع داده می شود تا مراحل بعدی دادرسی آغاز گردد.

فرآیند دادرسی و جلسات دادگاه

پس از ثبت دادخواست، مراحل دادرسی آغاز می شود. این مراحل شامل:

1. ابلاغ دادخواست: دادخواست از طریق سامانه ثنا به زوج ابلاغ می شود و او فرصت دارد تا در مهلت مقرر پاسخ دهد.
2. تعیین جلسه رسیدگی: دادگاه پس از بررسی اولیه، وقت جلسه رسیدگی را تعیین و به طرفین ابلاغ می کند.
3. حضور در جلسات و ارائه دفاعیات: خواهان (زوجه) و خوانده (زوج) یا وکلای آنها، باید در جلسات دادگاه حضور یابند و دفاعیات خود را ارائه دهند. زوجه باید مدارک اثبات اعتیاد را به دادگاه تقدیم کرده و قاضی را متقاعد سازد که ادامه زندگی مشترک با زوج معتاد، برای او با عسر و حرج همراه است.
4. ارجاع به داوری: در پرونده های طلاق، دادگاه معمولاً طرفین را به داوری ارجاع می دهد تا با کمک دو داور (یک نفر از سوی زوجه و یک نفر از سوی زوج)، امکان صلح و سازش بررسی شود. در صورت عدم امکان سازش، داوران گزارش خود را به دادگاه ارائه می دهند.

این فرآیند ممکن است چندین جلسه طول بکشد و نیازمند پیگیری مستمر وکیل و زوجه است.

صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق

اگر دادگاه، با بررسی تمامی ادله، شهادت شهود، گزارشات پزشکی قانونی و مددکاری، و همچنین گزارش داوران، به این نتیجه برسد که اعتیاد زوج به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورده و ادامه زندگی برای زوجه با عسر و حرج همراه است، «حکم طلاق» یا «گواهی عدم امکان سازش» را صادر می کند. در طلاق از طرف زوجه، معمولاً حکم طلاق صادر می شود که به زوجه اجازه می دهد اقدام به ثبت طلاق نماید.

پس از صدور حکم یا گواهی، زوجه مهلت قانونی برای مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق و جاری کردن صیغه طلاق را دارد. لازم به ذکر است که حکم طلاق تا مدت زمان مشخصی (معمولاً ۶ ماه) اعتبار دارد و اگر در این مدت، طلاق ثبت نشود، حکم از اعتبار ساقط می گردد و زوجه باید مجدداً مراحل را طی کند.

نمونه دادخواست طلاق از طرف زوجه به دلیل اعتیاد

تنظیم یک دادخواست دقیق و کامل، از ارکان اصلی موفقیت در پرونده طلاق به دلیل اعتیاد است. در این بخش، یک نمونه دادخواست جامع ارائه شده است که تمامی اطلاعات لازم را در بر می گیرد و می تواند به عنوان الگو برای زوجه یا وکیل او مورد استفاده قرار گیرد. این نمونه دادخواست، بر اساس مواد قانونی مربوطه و رویه قضایی تنظیم گردیده است.

معرفی نمونه دادخواست

نمونه دادخواست زیر، با هدف پوشش حداکثری ابعاد حقوقی و رویه های قضایی مرتبط با طلاق ناشی از اعتیاد زوج طراحی شده است. این فرمولاسیون، تلاش می کند تا با زبانی حقوقی و مستدل، کلیه دلایل و مستندات لازم را برای دادگاه تشریح کند. با استفاده از این الگو، می توانید دادخواست خود را به گونه ای تنظیم کنید که از اعتبار حقوقی بالایی برخوردار باشد و شانس موفقیت شما را در دادگاه افزایش دهد.

توجه داشته باشید که این یک نمونه کلی است و باید با توجه به شرایط خاص هر پرونده و با کمک وکیل متخصص، جزئیات آن شخصی سازی شود. اطلاعات خواهان و خوانده، تاریخ ها، شماره ها و جزئیات مربوط به اثبات اعتیاد، باید با دقت تکمیل گردند. همچنین، در صورت امضای شروط ضمن عقدنامه، حتماً به آن استناد کنید.

نمونه دادخواست کامل

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی	نام پدر	شغل	محل اقامت
خواهان (زوجه)	………………	………………	………………	………………	………………
خوانده (زوج)	………………	………………	………………	………………	………………
وکیل یا نماینده قانونی	………………	………………	………………	وکیل دادگستری	………………

تعیین خواسته و بهای آن: تقاضای صدور حکم طلاق به استناد بند هفت قسمت «ب» شروط ضمن عقد (در صورت امضا) و تبصره ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی (ابتلاء خوانده به اعتیاد مضر و مخل به اساس زندگی خانوادگی به نحوی که ادامه زندگی برای خواهان دشوار و موجب عسر و حرج گردیده است).

دلایل و منضمات دادخواست:

1. تصویر مصدق عقدنامه رسمی به شماره (شماره و دفترخانه)
2. تصویر مصدق شناسنامه خواهان
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان
4. شهادت نامه شهود (در صورت وجود و لزوم، لیست اسامی و مشخصات شهود)
5. گزارش پزشکی قانونی (در صورت ارجاع قبلی یا درخواست از دادگاه)
6. سوابق بستری در کمپ ترک اعتیاد یا مراکز درمانی (در صورت وجود)
7. تصاویر، فیلم، پیامک ها و سایر مدارک اثبات اعتیاد (با ارائه شرح و توضیح)
8. وکالت نامه (در صورت تقدیم دادخواست توسط وکیل)
9. گزارش مددکاری اجتماعی یا کلانتری (در صورت وجود)
10. هر گونه مدرک دیگر که در اثبات اعتیاد و عسر و حرج مؤثر باشد.

ریاست محترم مجتمع قضایی خانواده [نام شهر مربوطه]

با سلام و احترام،

احتراماً، اینجانب [نام خواهان یا نام وکیل خواهان]، به وکالت/اصالتاً از خواهان محترم، نکات ذیل را به استحضار می رساند:

۱. با عنایت به اینکه مستند به تصویر مصدق عقدنامه رسمی پیوستی به شماره [شماره عقدنامه] صادره از دفتر اسناد رسمی ازدواج شماره [شماره دفترخانه] رابطه زوجیت دائم فیمابین موکله/خواهان و خوانده محترم آقای [نام و نام خانوادگی زوج] محرز و مسلم است و تاکنون ادامه دارد.

۲. متأسفانه خوانده محترم، آقای [نام و نام خانوادگی زوج]، از مدتی قبل به اعتیاد به [نوع مواد مخدر یا مشروبات الکلی، در صورت اطلاع] مبتلا گردیده است. این اعتیاد به حدی رسیده که به تشخیص موکله/خواهان و گواهی شهود (که آماده ادای شهادت در دادگاه می باشند)، به اساس زندگی خانوادگی خلل جدی وارد آورده و ادامه زندگی مشترک را برای موکله/خواهان با مشقت غیرقابل تحمل و عسر و حرج فراوان همراه ساخته است. این وضعیت، مصداق بارز بند [شماره ۷، در صورت امضا] از قسمت «ب» شروط ضمن عقدنامه نکاحیه و همچنین تبصره ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران می باشد.

۳. علی رغم تلاش های مکرر موکله/خواهان برای ترغیب خوانده به ترک اعتیاد و نجات زندگی مشترک، و حتی پذیرش تعهد به ترک اعتیاد از سوی ایشان (در صورت وجود سابقه)، متاسفانه خوانده به تعهدات خود عمل نکرده و/یا پس از ترک موقت، مجدداً به مصرف موارد مذکور روی آورده است که این امر، دلیلی دیگر بر عسر و حرج موکله/خواهان می باشد. (در صورت وجود سابقه ترک و بازگشت به اعتیاد، به این موضوع اشاره شود).

۴. این اعتیاد منجر به [ذکر مصادیق عسر و حرج مانند: عدم ایفای وظایف زناشویی، سوء معاشرت، عدم تأمین نفقه، ایجاد فضای ناامن و متشنج در منزل، درگیری و نزاع، مشکلات روحی و جسمی برای زوجه و فرزندان و…] گردیده است که تحمل آن برای موکله/خواهان امکان پذیر نیست و به طور کامل به بنیان خانواده لطمه وارد کرده است. این وضعیت از طریق [ذکر مستندات مانند: شهادت شهود، گواهی پزشکی قانونی، گزارش مددکاری، سوابق بستری و…] قابل اثبات است.

۵. در صورت امضای شرط ضمن عقد، به استحضار می رساند که مستند به بند [شماره مربوطه، مثلاً بند ۷] از قسمت «ب» شروط ضمن عقد مندرج در قباله نکاحیه، خوانده به موکله/خواهان، وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داده است که در صورت تحقق هریک از بندهای دوازده گانه شروط ضمن عقد مندرج در قباله نکاحیه، موکله/خواهان خود را به یکی از انواع طلاق ـ اعم از رجعی و بائن ـ به انتخاب خود، مطلقه نماید. لذا با تحقق شرط اعتیاد مضر و مخل، موکله/خواهان مجاز به اعمال این وکالت می باشد.

۶. موکله/خواهان در راستای ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی، [میزان مهریه بذل شده، مثلاً یک سکه از سکه های بهار آزادی مهریه خویش / هزار ریال از مهریه ما فی القباله خویش] را به خوانده، در قبال صدور حکم طلاق خلع نوبت اول، بذل نموده است.

لذا با تقدیم کلیه مستندات و ادله، موارد ذیل از محضر شریف استدعا می شود:

1. صدور دستور مقتضی مبنی بر ارجاع امر به کارشناسی (پزشکی قانونی) به منظور احراز اعتیاد خوانده و تخلف ایشان از بند [شماره ۷، در صورت امضا] قسمت «ب» شروط ضمن عقد مندرج در قباله نکاحیه و تبصره ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، وفق مواد ۲۵۷ لغایت ۲۶۹ قانون آیین دادرسی مدنی.
2. در ماهیت دعوی، صدور حکم طلاق خلع نوبت اول و اعطاء وکالت بلاعزل به موکله/خواهان به منظور مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق و اجرای صیغه مربوطه و امضاء ذیل دفاتر و انجام کلیه تشریفات اداری لازم برای اخذ سند طلاق، وفق بند [شماره ۷، در صورت امضا] قسمت «ب» شروط ضمن عقد مندرج در قباله نکاحیه و تبصره ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و ماده ۱۱۴۶ همان قانون.
3. صدور حکم مقتضی جهت تعیین تکلیف حضانت فرزندان مشترک و حقوق مالی زوجه (مهریه، نفقه، اجرت المثل، نحله) بر اساس قوانین مربوطه.

با تقدیم شایسته ترین احترامات

[نام و امضای خواهان/وکیل خواهان]

راهنمای تکمیل نمونه دادخواست

برای استفاده از این نمونه دادخواست طلاق از طرف زوجه به دلیل اعتیاد، لازم است موارد زیر را با دقت تکمیل و شخصی سازی کنید:

• مشخصات طرفین: اطلاعات کامل خواهان (زوجه) و خوانده (زوج) شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شغل و آدرس دقیق محل اقامت را وارد کنید. در صورت استفاده از وکیل، مشخصات او نیز باید درج شود.
• شماره ها و تاریخ ها: تمامی شماره ها مانند شماره عقدنامه، تاریخ های مربوط به ازدواج و وقایع مرتبط با اعتیاد را با دقت وارد نمایید.
• دلایل و منضمات: لیستی از تمامی مدارک موجود و قابل ارائه را در بخش مربوطه ذکر کنید. هرچه مدارک شما کامل تر و مستندتر باشد، شانس موفقیت شما بیشتر خواهد بود.
• شرح دادخواست: بخش توضیحات را با جزئیات وضعیت خود و تأثیر اعتیاد همسر بر زندگی تان تکمیل کنید. هرگونه واقعه، درگیری، عدم تأمین معاش، مشکلات روحی و جسمی که به دلیل اعتیاد همسر ایجاد شده، می تواند در این بخش ذکر شود.
• استناد به شرط ضمن عقد: اگر زوج بند 7 یا هر بند دیگری از شروط ضمن عقد را امضا کرده است که مرتبط با اعتیاد است، حتماً به آن اشاره و استناد کنید.
• بذل مهریه: میزان مهریه ای که زوجه قصد بذل آن را دارد (حتی به صورت نمادین، مانند یک سکه) باید در دادخواست قید شود تا طلاق به صورت خلع (که نوعی طلاق بائن است) انجام گیرد.

در نهایت، برای اطمینان از صحت و کامل بودن دادخواست، حتماً قبل از ثبت نهایی، آن را با یک وکیل متخصص مشورت کنید. وکیل می تواند نکات جزئی و مهمی را که مختص پرونده شماست، به دادخواست اضافه کرده و آن را برای ارائه به دادگاه بهینه سازد.

حقوق مالی و غیر مالی زوجه در طلاق به دلیل اعتیاد

یکی از دغدغه های اصلی زوجه در فرآیند طلاق به دلیل اعتیاد زوج، آگاهی از حقوق مالی و غیر مالی است که پس از طلاق به او تعلق می گیرد. قانون ایران در این خصوص، حمایت های مختلفی را پیش بینی کرده است تا زن پس از جدایی، دچار مشکلات عدیده نشود.

مهریه

مهریه، اصلی ترین حق مالی زن است که با وقوع عقد ازدواج، مالک آن می شود. در طلاق به دلیل اعتیاد زوج، زوجه می تواند تمام مهریه خود را مطالبه کند. این مطالبه می تواند به صورت عندالمطالبه (به صورت یکجا) یا تقسیط (در صورت عدم توانایی زوج در پرداخت یکجا) باشد. دادگاه با در نظر گرفتن توانایی مالی زوج و میزان مهریه، در خصوص نحوه پرداخت تصمیم گیری می کند.

در طلاق خلع که معمولاً در صورت درخواست طلاق از سوی زوجه رخ می دهد، زن بخشی یا تمام مهریه خود را به مرد می بخشد (بذل مهریه) تا او را راضی به طلاق کند. اما در طلاق به دلیل اعتیاد و عسر و حرج، زوجه می تواند بدون بذل مهریه نیز طلاق بگیرد، مگر اینکه برای تسهیل فرآیند یا توافق با زوج، حاضر به بذل قسمتی از آن شود. تصمیم گیری در این خصوص به شرایط هر پرونده و استراتژی حقوقی بستگی دارد.

نفقه

نفقه شامل هزینه های مربوط به مسکن، پوشاک، غذا، اثاث منزل و سایر نیازهای متعارف زندگی زن است. زوجه می تواند نفقه ایام گذشته (معوقه) و همچنین نفقه ایام عده طلاق را از زوج مطالبه کند. اثبات عدم پرداخت نفقه در گذشته، می تواند از طریق ارائه فاکتورها، شهادت شهود یا دستور تحقیق دادگاه صورت گیرد. اعتیاد زوج اغلب باعث می شود که او از تأمین نفقه خانواده بازماند که این خود می تواند یکی از دلایل اثبات عسر و حرج باشد.

در برخی موارد، زوجه می تواند همزمان با دادخواست طلاق، درخواست نفقه معوقه خود را نیز مطرح کند. دادگاه پس از بررسی و ارجاع امر به کارشناسی، میزان نفقه را تعیین و حکم به پرداخت آن خواهد داد. این حق حتی پس از طلاق، برای ایام عده نیز برای زن محفوظ است.

اجرت المثل و نحله

اجرت المثل: این حق مالی به زنانی تعلق می گیرد که در طول زندگی مشترک، کارهایی را انجام داده اند که شرعاً بر عهده آن ها نبوده است (مانند خانه داری، بچه داری و…) و قصد تبرع (رایگان انجام دادن) نداشته اند. در این صورت، زوجه می تواند اجرت المثل کارهایی که انجام داده است را مطالبه کند. دادگاه با ارجاع به کارشناسی، میزان اجرت المثل را با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع فعالیت های زوجه، تعیین می کند.

نحله: نحله به عنوان یک کمک هزینه به زنانی تعلق می گیرد که در زندگی مشترک، کاری را انجام داده اند که شرعاً بر عهده شان نبوده و قصد تبرع نیز نداشته اند، اما امکان تعیین اجرت المثل برای آن کارها وجود نداشته باشد. نحله به معنای «هدیه» یا «عطیه» است و میزان آن توسط دادگاه و با توجه به وضعیت مالی زوج، مدت زمان زندگی مشترک و سایر شرایط، تعیین و حکم به پرداخت آن صادر می شود.

حضانت فرزندان

حضانت فرزندان مشترک، یکی از مهم ترین مسائل غیر مالی در طلاق است. در صورت اعتیاد زوج، دادگاه با توجه به مصلحت کودک و وضعیت اخلاقی و جسمی والدین، در مورد حضانت تصمیم گیری می کند. اعتیاد پدر می تواند دلیل محکمی برای سلب حضانت از او و سپردن آن به مادر باشد، چرا که محیط زندگی با یک فرد معتاد، برای رشد و تربیت سالم کودک مضر و خطرناک تلقی می شود.

دادگاه، مصلحت کودک را بالاترین اولویت می داند و تمامی جوانب را در نظر می گیرد. در این شرایط، حتی اگر حضانت به مادر سپرده شود، دادگاه می تواند شرایط ویزیت پدر معتاد با فرزندان را با نظارت های خاص (مانند حضور مددکار یا شخص ثالث) تعیین کند تا از هرگونه آسیب احتمالی به کودک جلوگیری شود. در نهایت، هدف اصلی، تضمین آینده و سلامت روانی و جسمی فرزندان است.

استرداد جهیزیه

جهیزیه، اموال منقولی است که زوجه در هنگام ازدواج به خانه زوج می آورد و مالکیت آن متعلق به زن است. پس از طلاق، زوجه حق دارد جهیزیه خود را از منزل مشترک استرداد کند. این استرداد می تواند با ارائه سیاهه جهیزیه (لیست اموال با امضای زوج) یا با شهادت شهود صورت گیرد. در صورت عدم همکاری زوج، زوجه می تواند با طرح دادخواست «استرداد جهیزیه» از دادگاه بخواهد که دستور توقیف و بازگرداندن اموال را صادر کند.

اهمیت نگهداری دقیق سیاهه جهیزیه و فاکتورهای خرید، در این مرحله از پرونده طلاق به دلیل اعتیاد مرد، بسیار زیاد است تا زن بتواند به راحتی حقوق خود را در این زمینه مطالبه کند. در صورت نبود سیاهه، اثبات مالکیت جهیزیه ممکن است با دشواری هایی همراه باشد و نیازمند شهادت شهود یا سایر دلایل اثباتی است.

عوارض حقوقی و اجتماعی اعتیاد زوج بر زوجه و فرزندان

اعتیاد زوج، نه تنها به بنیان خانواده و روابط زناشویی لطمه می زند، بلکه عوارض حقوقی و اجتماعی گسترده ای را برای زوجه و فرزندان به همراه دارد. از منظر حقوقی، اعتیاد می تواند موجب بروز مشکلات مالی شدید، عدم تأمین نفقه، سوء رفتار، ضرب و شتم و حتی ارتکاب جرایم مختلف شود که همگی به زوجه حق طلاق و مطالبه حقوق قانونی را می دهد.

از نظر اجتماعی و روانی، زندگی با یک فرد معتاد می تواند منجر به اضطراب، افسردگی، از دست دادن امنیت و آرامش روحی برای زن و فرزندان شود. فرزندانی که در چنین محیطی رشد می کنند، در معرض خطر ابتلا به مشکلات رفتاری، تحصیلی و اجتماعی بیشتری قرار دارند. دادگاه ها در این موارد، با درک عمق این آسیب ها، تلاش می کنند تا با صدور احکام مقتضی، از زوجه و فرزندان حمایت کنند و راه را برای آغاز یک زندگی جدید و سالم تر برای آنها هموار سازند.

اعتیاد زوج، نه تنها یک مشکل شخصی، بلکه یک چالش خانوادگی و اجتماعی است که پیامدهای آن بر تمامی ابعاد زندگی زوجه و فرزندان سایه می افکند و قانون گذار برای حمایت از این قشر آسیب دیده، راهکارهای حقوقی متعددی را در نظر گرفته است.

نتیجه گیری

اعتیاد زوج، مشقتی غیرقابل تحمل است که می تواند اساس زندگی مشترک را ویران کند. قانون گذار ایران، با درک این واقعیت تلخ، حق طلاق از طرف زوجه را در چنین شرایطی به رسمیت شناخته و ابزارهای قانونی لازم را برای احقاق این حق فراهم آورده است. از ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی گرفته تا شروط ضمن عقد، همگی به زن این امکان را می دهند که با اثبات عسر و حرج ناشی از اعتیاد همسرش، به زندگی جدیدی بدون رنج و مشقت پا بگذارد.

همانطور که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، طی کردن مراحل قانونی این نوع طلاق، از جمع آوری مدارک و اثبات اعتیاد (از طریق شهادت شهود، آزمایشات پزشکی قانونی، سوابق درمانی و پرونده های کیفری) تا تنظیم و ثبت دادخواست و پیگیری در جلسات دادگاه، نیازمند آگاهی و دقت فراوان است. همچنین، حقوق مالی و غیرمالی زوجه، از مهریه و نفقه تا اجرت المثل و حضانت فرزندان، به دقت در قانون پیش بینی شده اند تا زن پس از جدایی، مورد حمایت قرار گیرد.

توصیه اکید می شود که در هر مرحله از این فرآیند، از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده بهره مند شوید. تجربه و تخصص یک وکیل می تواند راهنمای ارزشمندی برای شما باشد و با ارائه بهترین استراتژی های حقوقی، از تضییع حقوق شما جلوگیری کند. با دانش و اراده ای قوی، می توانید حقوق قانونی خود را مطالبه کرده و آینده ای بهتر و آرام تر را برای خود و فرزندانتان رقم بزنید.