کارنامه درخشانی در زمینه نگارش سفرنامه نداریم

دکتر عبدالرحیم قنوات شامگاه چهارشنبه ۷ آذر ماه، در مراسم رونمایی از کتاب «آری برای سفر» اثر حسین ثنایی‌نژاد که در تالار رودکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: ۴۰ سال پیش معلم تاریخی داشتم که برای من فراتر از یک معلم بود و توجه ما را به نکات خاصی سوق می‌داد. او یک بار در کلاس درس تاریخ گفت که از دوره صفویه، فرنگی‌ها از پزشک و سیاح گرفته تا جهانگرد و مامورین دیپلماتیک و یا همسران آن‌ها، هر موقع به ایران آمده‌اند، چیزی از ایران نوشتند، به کشور خود بردند و در آنجا منتشر کردند که نقش بسزایی برای معرفی ایران داشتند، اما ما با این میزان سفیر، دانشجو و جهانگرد بسیاری که به کشورهای مختلف داشته‌ایم در این زمینه کم کاری کرده‌ و دستمان خیلی پر نیست و تعداد سفرنامه‌هایی که ما نوشته‌ایم نسبت به غربی‌ها بسیار اندک است.

وی ادامه داد: حدود ۱۵ سال پیش در دانشگاه فردوسی رستوران غذاخوری مخصوص اساتید ساخته شد که به نظرم این یکی از اقدامات مهم دانشگاه بود، زیرا پیش از آن مکانی برای انتقال تجربیات و اندیشه اساتید از رشته‌های مختلف وجود نداشت. در حقیقت دانشکده‌های ما جزیره‌های جدا و از یکدیگر جدا افتاده‌اند و این رستوران مکان و شرایطی برای گفت‌وگوی اساتید است.

عضو هیات علمی گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: تا سال ۱۳۸۹ تعداد سفرنامه‌های چاپی در ایران به ۶۲۱ عنوان می‌رسد و اگر طی ۱۲ سال اخیر ۴۰ نسخه دیگر به این‌ تعداد اضافه شده باشد، این عدد به  حدود ۶۶۱ عدد می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه ترجمه‌ها نیز به این عدد اضافه و در این فهرست جای دارد، گفت: در زمینه نگارش سفرنامه، کارنامه درخشانی نداریم. برخی از سفرنامه‌ها به صورت دست خط بوده، برخی از بین رفته‌اند و بسیاری از سفرنامه‌ها نیز فرصت انتشار نداشتند. البته در مدت اخیر توجه بسیاری به انتشار و نگارش سفرنامه‌ها بوده است.

عضو هیات علمی گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد بیان کرد: سفرنامه‌های ایرانی در قیاس با اروپا و آمریکا، به لحاظ کمی و کیفی در دوران قاجار از کیفیت پایینی برخوردارند، زیرا در این دوره افرادی که به کشورهای غربی سفر می‌کردند، شناخت درستی از این کشورها را ارائه نکرده‌اند. افرادی به نگارش سفرنامه در دوران قاجار دست داشته‌اند که از زندگی غربی آگاهی نداشته و در سفر به اروپا ناگهان دچار شگفتی شده‌اند.

قنوات با اشاره به سفرنامه نویسان دوران قاجاریه بیان کرد: نوعی سطحی‌نگری در این افراد وجود دارد که در مقایسه با دنیای متمدن غرب اطلاعات زیادی نداشتند، به همین دلیل دیدی ناقص داشتند.

وی ادامه داد: در حال حاضر افرادی که به سفر می‌روند و به نگارش سفرنامه می‌پردازند همانند ۱۵۰ سال گذشته نیستند، بلکه تحصیل کرده و با سوادترند، اما ای کاش تمام افرادی که به غرب و شرق می‌روند، یک یادگاری مانند سفرنامه به مردم عرضه کنند.

پایان خبر مجله برترین ها