چند جلسه مشاوره برای طلاق توافقی

برای طلاق توافقی در ایران، زوجین باید حداقل ۳ تا ۵ جلسه مشاوره اجباری را طی کنند که این فرآیند معمولاً ۴۵ روز کاری به طول می انجامد. این جلسات با هدف بررسی امکان سازش، کاهش آسیب های روانی ناشی از جدایی و تسهیل جدایی مسئولانه برگزار می شوند.

طلاق، واقعه ای مهم و تأثیرگذار در زندگی افراد است که ابعاد گوناگون حقوقی، اجتماعی و روان شناختی دارد. در میان انواع طلاق، طلاق توافقی به دلیل اتکا بر رضایت متقابل زوجین و سرعت بیشتر در اجرا، گزینه بسیاری از متقاضیان جدایی است. با این حال، حتی در طلاق توافقی نیز، قانونگذار مراحلی را برای حمایت از نهاد خانواده و کاهش پیامدهای منفی جدایی پیش بینی کرده است. یکی از مهم ترین این مراحل، حضور در جلسات مشاوره پیش از طلاق است که از سال ۱۳۹۷ به صورت اجباری درآمد. این مقاله به صورت دقیق و مرحله به مرحله، تمامی جنبه های مربوط به این جلسات مشاوره، از تعداد و مدت زمان تا هزینه ها، فرآیند ثبت نام و محتوای آن را بررسی می کند تا زوجین با آگاهی کامل این مسیر را طی کنند.

اجباری شدن جلسات مشاوره: چرا و چگونه؟

مفهوم طلاق توافقی بر پایه رضایت و تفاهم زن و شوهر بنا شده است. با این حال، با توجه به آمار بالای طلاق در کشور و نگرانی ها درباره پیامدهای اجتماعی و روانی آن، قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران با همکاری سازمان بهزیستی، طرح اجباری شدن مشاوره پیش از طلاق را از آذرماه سال ۱۳۹۷ به اجرا درآورد. این اقدام گامی مهم در راستای کاهش آمار طلاق و کمک به زوجین برای تصمیم گیری آگاهانه و مسئولانه تلقی می شود.

فلسفه قانونگذار از مشاوره طلاق توافقی

اجباری شدن مشاوره پیش از طلاق توافقی بر اساس چندین فلسفه و هدف کلیدی پایه ریزی شده است. نخست، کاهش آمار طلاق یکی از اهداف اصلی است؛ چراکه بسیاری از اختلافات، ریشه های سطحی دارند و با راهنمایی های یک مشاور متخصص، امکان صلح و سازش و بازگشت به زندگی مشترک فراهم می شود. دوم، حتی در صورت عدم امکان سازش، این جلسات به جدایی مسئولانه کمک می کنند. زوجین در محیطی بی طرف و با حضور متخصص، می توانند راجع به مسائل مهمی مانند حضانت فرزندان، امور مالی و نحوه ارتباط پس از طلاق، به توافقات جامع تر و پایدارتری دست یابند. این امر به ویژه برای حفظ سلامت روان فرزندان و جلوگیری از آسیب های بلندمدت ناشی از جدایی، حیاتی است.

تحولات قانونی و سامانه تصمیم

پیش از آذرماه ۱۳۹۷، ارجاع به داوری در طلاق اجباری بود، اما پس از آن، بخشنامه شماره ۹۰۰۰/۱۳۱۰۴/۵۵ قوه قضائیه، مشاوره خانواده را جایگزین داوری در طلاق توافقی کرد. این بخشنامه و آیین نامه های اجرایی متعاقب آن، چگونگی مراجعه به مراکز مشاوره و نقش آن ها در فرآیند طلاق را مشخص کردند. برای مدیریت این فرآیند و ساماندهی ارجاعات، "سامانه تصمیم (سامانه مداخله در کاهش طلاق)" توسط سازمان بهزیستی کشور راه اندازی شد. زوجین متقاضی طلاق توافقی ابتدا باید از طریق این سامانه ثبت نام کرده و سپس به مراکز مشاوره معرفی شوند. این سامانه به نوعی یک سیستم "غربالگری" عمل می کند تا اطمینان حاصل شود که تمامی متقاضیان، پیش از ورود به فرآیند قضایی، از خدمات مشاوره ای بهره مند شده اند.

تعداد جلسات مشاوره طلاق توافقی: جزئیات و استثنائات

یکی از پرسش های اساسی برای زوجین در مسیر طلاق توافقی، درباره تعداد و مدت زمان جلسات مشاوره است. شفافیت در این زمینه می تواند به برنامه ریزی بهتر و کاهش اضطراب آن ها کمک کند.

تعداد استاندارد و قانونی جلسات مشاوره طلاق توافقی

بر اساس قوانین و آیین نامه های موجود، مشاوره پیش از طلاق توافقی معمولاً شامل ۳ تا ۵ جلسه است. این تعداد، یک چارچوب کلی است و می تواند بر اساس شرایط خاص هر پرونده و تشخیص مشاور تغییر کند. مدت زمان کلی این فرآیند نیز ۴۵ روز کاری تعیین شده است. منظور از "روز کاری"، روزهایی است که مراکز مشاوره فعال هستند و تعطیلات رسمی و جمعه ها شامل این مدت نمی شوند؛ بنابراین، مدت زمان واقعی ممکن است کمی طولانی تر باشد. این بازه زمانی به مشاوران فرصت می دهد تا با دقت وضعیت زوجین را بررسی کرده و راهکارهای مناسب را ارائه دهند و از سوی دیگر به زوجین نیز مهلت کافی برای تأمل و تصمیم گیری نهایی داده شود.

عوامل موثر بر تعداد و طول جلسات مشاوره طلاق توافقی

تعداد و مدت زمان جلسات مشاوره به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• میزان و شدت اختلافات زوجین: در مواردی که اختلافات عمیق تر و پیچیده تر هستند، ممکن است نیاز به جلسات بیشتری برای ریشه یابی مشکلات و ارائه راهکارهای مؤثر باشد.
• تمایل یا عدم تمایل به صلح و سازش: اگر زوجین از همان ابتدا تمایلی به سازش نداشته باشند و فقط به دنبال اخذ گواهی عدم انصراف باشند، تعداد جلسات ممکن است به حداقل برسد. اما در صورت وجود روزنه امید، مشاور تلاش بیشتری برای حفظ زندگی مشترک خواهد کرد.
• تشخیص مشاور و متخصصین مرکز: مشاور روانشناس با ارزیابی وضعیت روحی و روانی زوجین، میزان همکاری آن ها و پیشرفت جلسات، تعداد نهایی جلسات را تعیین می کند.
• میزان همکاری و مشارکت زوجین: حضور فعال و صادقانه زوجین در جلسات، بیان شفاف مشکلات و آمادگی برای شنیدن و تغییر، می تواند به اثربخشی بیشتر جلسات و گاهی کاهش تعداد آن ها کمک کند.

شرایطی که ممکن است تعداد جلسات را تغییر دهد

در برخی شرایط خاص، تعداد جلسات مشاوره طلاق توافقی می تواند دستخوش تغییر شود:

• توافق کامل و قطعی زوجین از ابتدا: اگر زوجین قبل از مراجعه به مشاوره، به توافق کامل بر سر تمامی مسائل (مهریه، نفقه، حضانت و غیره) رسیده باشند و صرفاً برای اخذ گواهی عدم انصراف مراجعه کرده باشند، تعداد جلسات ممکن است به حداقل ۳ جلسه کاهش یابد.
• عدم همکاری یکی از طرفین: اگر یکی از زوجین در جلسات مشاوره شرکت نکند یا همکاری لازم را نداشته باشد، مشاور پس از طی حداقل جلسات و ارزیابی شرایط، گواهی عدم انصراف را صادر می کند. در این حالت، گاهی وکیل می تواند به جای موکل در جلسات حضور یابد، البته شرایط آن باید بررسی شود.

حداقل تعداد جلسات مشاوره برای طلاق توافقی معمولاً ۳ جلسه و حداکثر ۵ جلسه است و این فرآیند طی ۴۵ روز کاری انجام می شود.

مراحل گام به گام شرکت در جلسات مشاوره طلاق توافقی

ورود به فرآیند مشاوره طلاق توافقی نیازمند طی کردن مراحلی مشخص است. آشنایی با این مراحل به زوجین کمک می کند تا بدون سردرگمی و با آگاهی کامل، اقدامات لازم را انجام دهند.

ثبت نام در سامانه تصمیم

نخستین گام برای آغاز فرآیند مشاوره طلاق توافقی، ثبت نام در "سامانه تصمیم" است. این سامانه که توسط سازمان بهزیستی راه اندازی شده، وظیفه نوبت دهی و ارجاع زوجین به مراکز مشاوره را بر عهده دارد. برای ثبت نام، زوجین باید به آدرس اینترنتی سامانه تصمیم مراجعه کرده و اطلاعات فردی و ارتباطی خود را به دقت وارد کنند. مدارک و اطلاعات لازم برای ثبت نام معمولاً شامل مشخصات شناسنامه ای، اطلاعات تماس، تاریخ ازدواج و دلایل کلی درخواست طلاق است. پس از تکمیل ثبت نام، سامانه یک کد رهگیری و نوبت مراجعه به مرکز مشاوره را صادر می کند. انتخاب مرکز مشاوره معمولاً بر اساس نزدیکی محل سکونت یا انتخاب زوجین از میان مراکز مورد تأیید بهزیستی صورت می گیرد.

انتخاب و مراجعه به مرکز مشاوره

پس از اخذ نوبت از سامانه تصمیم، زوجین باید به مرکز مشاوره ای که توسط سامانه معرفی شده یا خود انتخاب کرده اند، مراجعه کنند. این مراکز، تحت نظارت سازمان بهزیستی و مورد تأیید قوه قضائیه هستند و توسط روانشناسان و مشاوران خانواده متخصص اداره می شوند. محیط این جلسات عموماً فضایی آرام و بی طرف است تا زوجین بتوانند بدون ترس از قضاوت، مشکلات خود را مطرح کنند. مشاور نقش راهنما و تسهیل گر را ایفا می کند، نه قاضی. او با پرسیدن سوالات کلیدی و تحلیل تعاملات زوجین، به ریشه یابی اختلافات می پردازد و سعی می کند تا راه حل هایی برای بهبود رابطه یا جدایی مسئولانه ارائه دهد. از زوجین انتظار می رود که با صداقت و مشارکت فعال در جلسات حضور یابند و به سوالات مطرح شده پاسخ دهند تا فرآیند مشاوره اثربخش باشد.

فرآیند در جلسات مشاوره طلاق توافقی

همانطور که پیش تر ذکر شد، تعداد جلسات مشاوره طلاق توافقی بین ۳ تا ۵ جلسه متغیر است و این جلسات طی ۴۵ روز کاری برگزار می شوند. هر جلسه معمولاً بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه به طول می انجامد. در این جلسات، مشاور ابتدا با هر دو طرف به صورت جداگانه گفتگو می کند تا از دیدگاه و مشکلات هر یک آگاهی یابد. سپس جلسات مشترک برگزار می شود تا تعاملات زوجین، الگوهای ارتباطی ناسالم و ریشه های اصلی اختلاف مورد بررسی قرار گیرد. مشاوران تلاش می کنند تا راهکارهای ارتباطی مؤثرتر را آموزش دهند، مهارت های حل مسئله را تقویت کنند و به زوجین کمک کنند تا در صورت امکان، به توافق بر سر ادامه زندگی مشترک برسند. اگر صلح و سازش امکان پذیر نباشد، مشاور به زوجین کمک می کند تا با کمترین آسیب روحی و روانی و با دستیابی به توافقات منطقی، مسیر جدایی را طی کنند. در نهایت، پس از اتمام جلسات و در صورت عدم انصراف از طلاق، گواهی "عدم انصراف از طلاق" توسط مرکز مشاوره صادر می شود.

هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی: چقدر است و چه کسی پرداخت می کند؟

مسائل مالی همواره یکی از دغدغه های اصلی در فرآیندهای قانونی است و جلسات مشاوره طلاق توافقی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اطلاع از تعرفه ها و نحوه پرداخت هزینه ها می تواند به زوجین در برنامه ریزی مالی کمک کند.

تعرفه مصوب سالانه مشاوره طلاق توافقی

هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی بر اساس تعرفه ای که هر ساله توسط قوه قضائیه و سازمان بهزیستی تعیین و اعلام می شود، دریافت می گردد. این تعرفه برای هر جلسه مشخص است و معمولاً مبلغی در حدود ۷۰ هزار تومان برای هر جلسه تعیین می شود. لازم به ذکر است که این مبلغ می تواند هر ساله با توجه به نرخ تورم و مصوبات جدید، تغییر کند؛ بنابراین، توصیه می شود قبل از شروع جلسات، از آخرین تعرفه مصوب مطلع شوید. این هزینه برای تمامی مراکز مشاوره تحت نظارت بهزیستی و مورد تأیید قوه قضائیه یکسان است.

مسئولیت پرداخت هزینه مشاوره طلاق توافقی

در خصوص مسئولیت پرداخت هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی، قانون به صراحت تعیین تکلیف نکرده است. در نتیجه، پرداخت این هزینه ها به صورت توافقی بین زوجین صورت می گیرد. این بدان معناست که زن و شوهر می توانند با یکدیگر توافق کنند که هزینه را یکی از طرفین به صورت کامل پرداخت کند، یا آن را به صورت مساوی تقسیم کنند، و یا بر اساس شرایط مالی هر یک، نسبت به سهم بندی توافق نمایند. این توافق می تواند به صورت شفاهی یا کتبی انجام شود و معمولاً در جلسات اولیه مشاوره یا پیش از آن مورد بحث قرار می گیرد.

آیا هزینه ها برای هر نفر است یا کل جلسه؟

هزینه های اعلام شده برای مشاوره طلاق توافقی، معمولاً به ازای "هر جلسه" محاسبه می شود، نه به ازای هر نفر. این بدان معناست که مبلغ مشخص شده، هزینه ای است که برای برگزاری یک جلسه مشاوره، چه با حضور یک نفر و چه با حضور هر دو نفر، دریافت می گردد. بنابراین، اگر زوجین توافق کرده باشند که هزینه را به صورت مشترک پرداخت کنند، هر یک نصف مبلغ کل جلسه را متقبل خواهند شد. این موضوع نیز جزء مواردی است که می تواند در توافقات اولیه زوجین در نظر گرفته شود.

محتوای جلسات مشاوره: در مشاوره طلاق توافقی چه می گویند و چه سوالاتی پرسیده می شود؟

درک محتوای جلسات مشاوره و نوع سوالاتی که مشاوران مطرح می کنند، می تواند به زوجین کمک کند تا با آمادگی ذهنی بیشتری در این جلسات شرکت کنند و حداکثر بهره را از آن ببرند.

اهداف مشاور از گفتگو و طرح سوالات

هدف اصلی مشاور از گفتگو و طرح سوالات در جلسات مشاوره طلاق توافقی، تنها قضاوت یا سرزنش زوجین نیست. بلکه مشاور با دیدی بی طرفانه و تخصصی، به دنبال اهداف زیر است:

• درک ریشه های مشکلات: مشاور تلاش می کند تا عوامل اصلی و پنهان مانده ای را که به اختلافات منجر شده اند، شناسایی کند.
• بررسی امکان صلح و سازش: با بررسی میزان آمادگی زوجین برای تغییر و حل مشکلات، مشاور به ارزیابی پتانسیل بازگشت به زندگی مشترک می پردازد.
• آماده سازی برای جدایی مسئولانه: اگر صلح و سازش ممکن نباشد، هدف مشاور کمک به زوجین برای یک جدایی آگاهانه، با حداقل آسیب روانی و با رعایت حقوق و منافع طرفین، به خصوص فرزندان است.
• تقویت مهارت های ارتباطی: حتی اگر طلاق قطعی شود، این جلسات می توانند به زوجین کمک کنند تا مهارت های ارتباطی خود را برای مدیریت بهتر روابط پس از طلاق، به ویژه در مورد فرزندان، بهبود بخشند.

سوالات کلیدی و متداول مشاوران در جلسات مشاوره طلاق توافقی

مشاوران برای دستیابی به اهداف فوق، سوالات گوناگونی را مطرح می کنند. این سوالات معمولاً بر روی جنبه های مختلف رابطه و زندگی مشترک متمرکز هستند:

• دلیل اصلی درخواست طلاق چیست؟ این سوال به مشاور کمک می کند تا ریشه یابی اولیه مشکلات را انجام دهد.
• از چه زمانی مشکلات آغاز شد و چه اتفاقاتی منجر به این تصمیم شده است؟ این سوال برای فهم تاریخچه و سیر تحول اختلافات مهم است.
• تلاش های انجام شده برای حل مشکل تاکنون چه بوده است؟ مشاور می خواهد بداند زوجین تا چه حد برای حفظ زندگی مشترک تلاش کرده اند.
• تصورات هر یک از طرفین از زندگی مشترک و آینده پس از طلاق چیست؟ این سوال به درک انتظارات و نگرانی های زوجین کمک می کند.
• وضعیت فرزندان و نگرانی ها در مورد آن ها پس از طلاق به چه صورت است؟ این بخش برای تضمین سلامت روحی فرزندان بسیار حیاتی است.
• میزان آمادگی روانی و عملی برای جدایی چقدر است؟ مشاور ارزیابی می کند که زوجین تا چه حد برای پذیرش واقعیت جدایی و پیامدهای آن آماده اند.
• آیا تمایلی به بازگشت به زندگی مشترک وجود دارد یا خیر؟ این سوال کلیدی برای تعیین مسیر ادامه جلسات است.

آنچه زوجین باید در جلسات مشاوره طلاق توافقی مطرح کنند

برای اثربخشی بیشتر جلسات، زوجین باید با صداقت کامل و واقع بینی، مشکلات اصلی و واقعی خود را مطرح کنند. تمرکز بر روی مسائل اساسی و پرهیز از جزئیات بی اهمیت و فرافکنی، به مشاور کمک می کند تا تصویر روشن تری از وضعیت به دست آورد. همچنین، بیان انتظارات و توافقات اولیه خود در مورد مسائل مالی، حضانت فرزندان و ملاقات با آن ها، می تواند فرآیند را تسریع کند. مهم است که هر دو طرف، مسئولیت سهم خود را در بروز مشکلات بپذیرند و به دنبال راه حل باشند، حتی اگر آن راه حل، جدایی مسالمت آمیز باشد.

عدم حضور در جلسات مشاوره: پیامدها و راهکارهای قانونی

با توجه به اجباری بودن جلسات مشاوره طلاق توافقی، عدم حضور یا عدم تکمیل این فرآیند می تواند پیامدهای قانونی خاصی داشته باشد که آشنایی با آن ها ضروری است.

اجباری بودن و لزوم اخذ گواهی عدم انصراف از طلاق

همانطور که قبلاً اشاره شد، بر اساس قانون حمایت خانواده، شرکت در جلسات مشاوره پیش از طلاق توافقی، اجباری و الزامی است. این بدان معناست که هیچ دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نخواهد شد، مگر اینکه زوجین گواهی عدم انصراف از طلاق را از مرکز مشاوره مورد تأیید قوه قضائیه دریافت کرده و ارائه دهند. این گواهی به منزله تأیید این موضوع است که زوجین تمامی مراحل مشاوره ای را طی کرده اند و علی رغم تلاش مشاوران، به صلح و سازش نرسیده اند و بر تصمیم خود مبنی بر جدایی مصر هستند.

اگر یکی از زوجین در جلسات مشاوره طلاق توافقی شرکت نکند چه می شود؟

عدم حضور یکی از زوجین در جلسات مشاوره طلاق توافقی، می تواند روند طلاق توافقی را با چالش مواجه کند. در چنین شرایطی:

1. تأثیر بر فرآیند طلاق توافقی: اگر یکی از طرفین به هر دلیلی در جلسات مشاوره شرکت نکند، مرکز مشاوره نمی تواند گواهی عدم انصراف از طلاق را صادر کند. این امر مانع از ثبت دادخواست طلاق توافقی می شود و عملاً فرآیند جدایی به شیوه توافقی متوقف خواهد شد.
2. امکان استفاده از وکیل در برخی شرایط: در مواردی، یکی از زوجین می تواند وکیل خود را به جای خود به جلسات مشاوره بفرستد، به شرط آنکه در وکالت نامه صراحتاً حق حضور در جلسات مشاوره به وکیل داده شده باشد. با این حال، تأکید قانونگذار بر حضور شخص زوجین است تا امکان سازش یا آگاه سازی آن ها فراهم شود. در صورت عدم حضور و عدم همکاری یکی از طرفین، طرف دیگر می تواند نوع طلاق را از توافقی به طلاق یک طرفه (از جانب زن یا مرد) تغییر دهد.

راهکارهای جایگزین در شرایط خاص

در صورتی که یکی از زوجین مطلقاً حاضر به شرکت در جلسات مشاوره نباشد و یا امکان حضور وی وجود نداشته باشد، راهکارهای جایگزین زیر مطرح می شود:

• حضور وکیل: همانطور که گفته شد، اگر حق حضور در جلسات مشاوره در وکالت نامه قید شده باشد، وکیل می تواند به نمایندگی از موکل خود در جلسات شرکت کند. این راهکار به ویژه برای زوجینی که در خارج از کشور اقامت دارند، کاربرد دارد.
• تغییر نوع طلاق: اگر علی رغم تلاش های مکرر، یکی از زوجین حاضر به همکاری در فرآیند مشاوره طلاق توافقی نباشد، طرف دیگر می تواند دادخواست طلاق را به صورت یک طرفه (طلاق از جانب زوج یا طلاق از جانب زوجه با اثبات عسر و حرج) به دادگاه ارائه دهد. در این صورت، دیگر نیازی به گواهی عدم انصراف از طلاق توافقی نخواهد بود، اما فرآیند طلاق ممکن است طولانی تر و پیچیده تر شود.

مزایای واقعی حضور در جلسات مشاوره طلاق توافقی (حتی اگر منجر به طلاق شود)

با وجود اجباری بودن جلسات مشاوره طلاق توافقی، این فرآیند می تواند مزایای متعددی برای زوجین و حتی فرزندان آن ها به همراه داشته باشد، چه منجر به صلح و سازش شود و چه به جدایی بیانجامد.

کاهش آسیب های روحی و روانی جدایی

یکی از مهمترین مزایای حضور در جلسات مشاوره، کاهش آسیب های روحی و روانی ناشی از جدایی است. طلاق یک رویداد پراسترس و دردناک است که می تواند به افسردگی، اضطراب و خشم منجر شود. مشاوران با ارائه حمایت های روانی، کمک به زوجین در مدیریت احساساتشان و آموزش مهارت های مقابله ای، از شدت این آسیب ها می کاهند. این حمایت نه تنها برای زوجین بلکه برای فرزندان آن ها نیز حیاتی است، چرا که جدایی والدین می تواند تأثیرات منفی عمیقی بر روان کودک بگذارد. مشاوره به والدین کمک می کند تا راه های مؤثرتری برای حمایت از فرزندانشان در طول و پس از فرآیند طلاق پیدا کنند.

یادگیری مهارت های ارتباطی بهتر

جلسات مشاوره فرصتی برای یادگیری و تقویت مهارت های ارتباطی هستند. حتی اگر رابطه به جدایی منجر شود، این مهارت ها برای مدیریت روابط آینده و به ویژه در مورد فرزندان مشترک، بسیار ارزشمند خواهند بود. زوجین یاد می گیرند چگونه به صورت مؤثرتری با یکدیگر صحبت کنند، اختلافات را به شیوه ای سازنده حل کنند و بدون تشدید درگیری، به توافقات منطقی برسند. این مهارت ها برای "والدگری مشترک" پس از طلاق، که مستلزم همکاری و هماهنگی والدین است، ضروری هستند.

تصمیم گیری آگاهانه تر و جلوگیری از پشیمانی های بعدی

مشاوره به زوجین کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه و آگاهانه تر به تصمیم گیری بپردازند. در فضایی آرام و دور از هیجانات، زوجین می توانند تمامی جوانب تصمیم خود را بررسی کنند، دلایل طلاق را ریشه یابی کنند و از پشیمانی های احتمالی در آینده جلوگیری نمایند. مشاور به آن ها کمک می کند تا پیامدهای مثبت و منفی تصمیم خود را درک کنند و مطمئن شوند که طلاق، آخرین و بهترین راهکار است.

شناسایی و مدیریت انتظارات واقع بینانه از زندگی پس از طلاق

بسیاری از افراد تصورات غیرواقع بینانه ای از زندگی پس از طلاق دارند. جلسات مشاوره به زوجین کمک می کند تا انتظارات واقع بینانه ای از آینده خود، مسائل مالی، حضانت فرزندان و چالش های پیش رو داشته باشند. این آگاهی، آمادگی آن ها را برای ورود به مرحله جدید زندگی افزایش می دهد و از شوک ها و ناامیدی های بعدی می کاهد. مشاور می تواند به آن ها در برنامه ریزی برای جنبه های مختلف زندگی پس از جدایی کمک کند.

امکان صلح و سازش در صورت وجود روزنه امید

در نهایت، مهمترین و اصلی ترین مزیت مشاوره طلاق توافقی، امکان صلح و سازش است. مشاوران متخصص آموزش دیده اند تا حتی کوچکترین روزنه های امید برای حفظ زندگی مشترک را شناسایی کرده و با ارائه راهکارها و آموزش مهارت های لازم، به زوجین کمک کنند تا بر اختلافات خود فائق آیند. بسیاری از زوجین، پس از شرکت در جلسات مشاوره، تصمیم به ادامه زندگی مشترک می گیرند و مهارت های لازم برای ساختن یک رابطه سالم تر را می آموزند. این امر نه تنها به نفع خود زوجین است، بلکه به حفظ کانون خانواده و جلوگیری از پیامدهای اجتماعی منفی طلاق نیز کمک شایانی می کند.

مرحله پس از مشاوره: گواهی عدم انصراف از طلاق و گام های بعدی

پس از اتمام جلسات مشاوره طلاق توافقی و در صورتی که زوجین همچنان بر تصمیم خود مبنی بر جدایی پافشاری کنند، مرحله بعدی در فرآیند طلاق آغاز می شود. این مرحله با دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق و پیگیری پرونده در دادگاه همراه است.

گواهی عدم انصراف از طلاق چیست؟

گواهی عدم انصراف از طلاق سندی رسمی است که توسط مرکز مشاوره صادر می شود. این گواهی تأیید می کند که زوجین تمامی جلسات مشاوره اجباری را طی کرده اند و علی رغم تلاش ها و راهنمایی های مشاور، به توافق برای ادامه زندگی مشترک نرسیده اند و همچنان بر تصمیم خود مبنی بر طلاق اصرار دارند. این گواهی به دادگاه اعلام می کند که پیش نیاز قانونی مشاوره انجام شده است. اعتبار این گواهی معمولاً محدود است و زوجین باید در مهلت تعیین شده (غالباً سه ماه) نسبت به ثبت دادخواست طلاق اقدام کنند، در غیر این صورت، گواهی باطل شده و باید مجدداً مراحل مشاوره را طی کنند.

نحوه اخذ و استفاده از گواهی عدم انصراف از طلاق

پس از اتمام آخرین جلسه مشاوره، مشاور مربوطه، گواهی عدم انصراف از طلاق را صادر و به زوجین تحویل می دهد. این گواهی برای ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی الزامی است. بدون ارائه این گواهی، سیستم ثبت دادخواست را نمی پذیرد. زوجین باید گواهی را به همراه سایر مدارک لازم (مانند شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج) به دفتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه دهند.

مراحل بعدی در دادگاه

پس از اخذ گواهی عدم انصراف و ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مراحل بعدی در دادگاه به شرح زیر است:

1. ثبت دادخواست: زوجین (یا وکیل آن ها) با در دست داشتن گواهی عدم انصراف و سایر مدارک، دادخواست طلاق توافقی را ثبت می کنند.
2. تعیین وقت رسیدگی: دادگاه خانواده پس از بررسی دادخواست، وقت رسیدگی را تعیین و از طریق سامانه ثنا به طرفین ابلاغ می کند.
3. حضور در دادگاه: زوجین (یا وکیل آن ها) باید در تاریخ و ساعت مقرر در دادگاه حاضر شوند. در جلسه دادگاه، قاضی توافقات زوجین را بررسی می کند و در صورت لزوم، تلاش می کند تا راهی برای سازش پیدا کند.
4. صدور گواهی عدم امکان سازش: در صورتی که قاضی نیز به عدم امکان سازش بین زوجین برسد و توافقات آن ها را قانونی و منصفانه تشخیص دهد، حکم طلاق توافقی که در قالب "گواهی عدم امکان سازش" صادر می شود، ابلاغ خواهد شد.
5. ثبت طلاق در دفترخانه: پس از صدور گواهی عدم امکان سازش، زوجین (یا وکلای آن ها) سه ماه مهلت دارند تا با مراجعه به یکی از دفاتر ثبت طلاق و ازدواج، نسبت به ثبت رسمی طلاق اقدام کنند و صیغه طلاق جاری شود.

نقش وکیل دادگستری در فرآیند مشاوره و طلاق توافقی

با وجود اجباری بودن جلسات مشاوره طلاق توافقی و نیاز به حضور زوجین، نقش وکیل دادگستری در این فرآیند همچنان بسیار پررنگ و کمک کننده است. حضور یک وکیل متخصص می تواند به تسهیل، تسریع و دقت بیشتر در طی مراحل کمک شایانی کند.

اهمیت مشاوره حقوقی اولیه قبل از شروع فرآیند

پیش از آغاز هرگونه اقدامی برای طلاق توافقی، مشاوره حقوقی اولیه با یک وکیل دادگستری از اهمیت بالایی برخوردار است. وکیل می تواند تمامی حقوق و تکالیف زوجین را در طول فرآیند طلاق، از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت المثل و سایر مسائل مالی و غیرمالی، به صورت شفاف توضیح دهد. این مشاوره به زوجین کمک می کند تا با آگاهی کامل از حقوق خود، به توافقات منصفانه و پایداری دست یابند. همچنین، وکیل می تواند در خصوص پیچیدگی های قانونی احتمالی و بهترین راهکارها برای رسیدن به نتیجه مطلوب، راهنمایی های لازم را ارائه کند و از بروز مشکلات و اختلافات آتی جلوگیری نماید.

حضور وکیل در جلسات مشاوره طلاق توافقی

در حالت کلی، قانونگذار تأکید بر حضور شخص زوجین در جلسات مشاوره طلاق توافقی دارد تا امکان صلح و سازش و تعامل مستقیم آن ها با مشاور فراهم شود. با این حال، در برخی شرایط خاص، امکان حضور وکیل به جای موکل نیز وجود دارد. این امر نیازمند آن است که در وکالت نامه تنظیمی، صراحتاً حق حضور در جلسات مشاوره و انجام اقدامات مربوط به آن به وکیل داده شده باشد. حضور وکیل در این جلسات می تواند به ویژه در مواردی که یکی از زوجین قادر به حضور فیزیکی نیست (مانند اقامت در خارج از کشور)، یا اختلافات به قدری شدید است که حضور مشترک زوجین موجب تشدید تنش می شود، مفید باشد. وکیل می تواند نقش نماینده حقوقی موکل خود را ایفا کرده و در بیان مسائل و توافقات، دقت حقوقی لازم را اعمال کند.

تسریع و تسهیل مراحل طلاق توافقی با کمک وکیل

یکی از مهمترین دلایل استفاده از وکیل در طلاق توافقی، تسریع و تسهیل مراحل است. وکیل با اشراف کامل به رویه های قضایی و اداری، می تواند تمامی مراحل را با سرعت و دقت بیشتری پیگیری کند. این شامل موارد زیر می شود:

• ثبت نام در سامانه تصمیم و اخذ نوبت: وکیل می تواند تمامی اقدامات مربوط به ثبت نام و اخذ نوبت در سامانه تصمیم را انجام دهد.
• حضور در جلسات مشاوره: در صورت امکان قانونی و وجود حق در وکالت نامه، وکیل می تواند به جای موکل در جلسات مشاوره حضور یابد.
• تنظیم دادخواست و لوایح: وکیل با تخصص خود، دادخواست طلاق توافقی و توافق نامه را به شیوه ای دقیق و جامع تنظیم می کند که از بروز ابهامات و ایرادات حقوقی جلوگیری شود.
• پیگیری پرونده در دادگاه: وکیل تمامی مراحل پیگیری پرونده در دادگاه، از جمله حضور در جلسات رسیدگی، ارائه دفاعیات و اخذ گواهی عدم امکان سازش را بر عهده می گیرد.
• ثبت طلاق در دفترخانه: پس از صدور حکم طلاق، وکیل می تواند به جای زوجین در دفترخانه حضور یافته و مراحل ثبت رسمی طلاق را انجام دهد.

با سپردن کار به وکیل، زوجین از درگیری های اداری و استرس های مربوط به حضور در دادگاه رهایی می یابند و می توانند با آرامش بیشتری این فرآیند دشوار را پشت سر بگذارند.

پرسش های متداول

آیا می توان بدون مشاوره طلاق توافقی گرفت؟

خیر، بر اساس قانون حمایت خانواده که از آذرماه ۱۳۹۷ اجرایی شده است، شرکت در جلسات مشاوره پیش از طلاق توافقی اجباری است و بدون دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق، دادخواست طلاق توافقی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت نخواهد شد.

هزینه کل جلسات مشاوره طلاق توافقی چقدر می شود؟

هزینه هر جلسه مشاوره بر اساس تعرفه سالانه مصوب قوه قضائیه تعیین می شود که معمولاً حدود ۷۰ هزار تومان است. بنابراین، برای ۳ تا ۵ جلسه، هزینه کلی چیزی بین ۲۱۰ تا ۳۵۰ هزار تومان خواهد بود. پرداخت این مبلغ به صورت توافقی بین زوجین صورت می گیرد.

اگر در ۴۵ روز کاری به توافق نرسیم چه می شود؟

اگر پس از طی ۳ تا ۵ جلسه مشاوره در طول ۴۵ روز کاری، زوجین همچنان بر تصمیم خود برای طلاق پافشاری کنند و به صلح و سازش نرسند، مرکز مشاوره گواهی عدم انصراف از طلاق را صادر می کند و زوجین می توانند با این گواهی مراحل قانونی طلاق را در دادگاه پیگیری کنند.

آیا لیست مراکز مشاوره بهزیستی در تمام شهرها در دسترس است؟

بله، سامانه تصمیم (سامانه مداخله در کاهش طلاق) که برای ثبت نام اولیه استفاده می شود، فهرست مراکز مشاوره مورد تأیید بهزیستی در سراسر کشور را در اختیار متقاضیان قرار می دهد. زوجین می توانند نزدیکترین مرکز را انتخاب کنند.

چه مدارکی برای ثبت نام در سامانه تصمیم لازم است؟

برای ثبت نام در سامانه تصمیم، معمولاً مشخصات شناسنامه ای (کارت ملی و شناسنامه)، اطلاعات تماس و تاریخ ازدواج لازم است. برخی اطلاعات اولیه درباره دلایل درخواست طلاق نیز ممکن است پرسیده شود.

اگر همسرم در خارج از کشور باشد، باز هم مشاوره اجباری است؟

بله، اجباری بودن مشاوره شامل زوجینی که یکی یا هر دو در خارج از کشور اقامت دارند نیز می شود. در این شرایط، زوج غایب می تواند به وکیل خود وکالت دهد تا به جای او در جلسات مشاوره شرکت کند، مشروط بر آنکه این حق صراحتاً در وکالت نامه قید شده باشد.

گواهی عدم انصراف از طلاق تا چند وقت اعتبار دارد؟

گواهی عدم انصراف از طلاق معمولاً سه ماه اعتبار دارد. در صورتی که زوجین در این مدت نسبت به ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی اقدام نکنند، اعتبار گواهی از بین رفته و باید مجدداً مراحل مشاوره را طی کنند.

نتیجه گیری: جدایی آگاهانه با حمایت مشاوره

جلسات مشاوره پیش از طلاق توافقی، اگرچه ممکن است در نگاه اول یک مرحله اجباری و زمان بر به نظر برسد، اما در واقع گامی حیاتی در جهت جدایی آگاهانه و مسئولانه است. این فرآیند به زوجین فرصت می دهد تا با کمک متخصصان، تمامی ابعاد تصمیم خود را بررسی کرده، از آسیب های روحی و روانی جدایی بکاهند و برای آینده ای که پیش رو دارند، برنامه ریزی واقع بینانه ای داشته باشند. تعداد جلسات مشاوره طلاق توافقی (۳ تا ۵ جلسه طی ۴۵ روز کاری) و ساختار آن به گونه ای طراحی شده تا بیشترین تأثیر را در جهت صلح و سازش یا حداقل کردن تنش ها در مسیر جدایی داشته باشد. از این رو، بهره گیری کامل از این فرصت مشاوره ای و در صورت نیاز، کمک گرفتن از وکیل متخصص، می تواند تجربه ای سازنده تر و کم تنش تر را در یکی از دشوارترین مراحل زندگی رقم بزند و به حفظ سلامت روانی تمامی اعضای خانواده، به ویژه فرزندان، کمک کند.