نمونه دادخواست طلاق به دلیل بیماری زوج

تقاضای طلاق به دلیل بیماری همسر، یکی از موارد پیچیده و دشوار در دعاوی خانواده است که در قانون ایران، با استناد به مفهوم عسر و حرج زوجه قابل پیگیری است. در چنین شرایطی، زوجه باید با ارائه مدارک مستند و اثبات اینکه بیماری زوج ادامه زندگی مشترک را برای او غیرقابل تحمل کرده است، از دادگاه تقاضای طلاق کند. این فرآیند نیازمند آگاهی کامل از مبانی قانونی، مراحل اجرایی و نحوه تنظیم یک دادخواست مستدل و قوی است تا بتواند حقوق زوجه را به طور کامل احقاق کند.

برای زنانی که به دلیل ابتلای همسرشان به بیماری جسمی یا روحی (اعم از صعب العلاج، مزمن یا هر نوع بیماری که زندگی مشترک را با دشواری غیرقابل تحمل روبرو می کند) قصد طلاق دارند، درک عمیق از ابعاد حقوقی و عملی این نوع طلاق حیاتی است. این راهنما با هدف ارائه اطلاعات جامع، از مبانی قانونی گرفته تا نحوه گردآوری مدارک و تنظیم یک نمونه دادخواست کاربردی، طراحی شده تا به مخاطبان در این مسیر یاری رساند. دستیابی به طلاق در چنین شرایطی، مستلزم شناخت دقیق از قوانین و توانایی اثبات عسر و حرج است.

مبانی قانونی طلاق به دلیل بیماری زوج

در نظام حقوقی ایران، امکان طلاق از طرف زوجه در موارد خاصی پیش بینی شده که یکی از مهم ترین آن ها، طلاق به دلیل بیماری زوج است. این نوع طلاق معمولاً بر مبنای عسر و حرج زوجه یا استناد به شروط ضمن عقد صورت می گیرد. درک صحیح این مبانی، گام اول برای طرح دعوایی موفقیت آمیز است.

طلاق به دلیل عسر و حرج ناشی از بیماری (ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی)

یکی از اصلی ترین راه هایی که زوجه می تواند به دلیل بیماری همسرش تقاضای طلاق کند، اثبات عسر و حرج است. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی بیان می دارد: «در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنانچه عسر و حرج در محکمه ثابت شود، دادگاه زوج را اجبار به طلاق می نماید و در صورت امتناع زوج، حاکم شرع با اعمال ولایت خود زوجه را طلاق می دهد.»

مفهوم عسر و حرج: عسر و حرج به معنای دشواری و مشقتی است که ادامه زندگی مشترک را برای زوجه غیرقابل تحمل می کند. این سختی باید به حدی باشد که عرفاً قابل تحمل نباشد و زوجه را در تنگنای شدید قرار دهد. بیماری زوج می تواند یکی از مصادیق بارز عسر و حرج باشد، به شرطی که شرایط خاصی را ایجاد کند.

مصادیق بیماری ها: هر بیماری نمی تواند مستند عسر و حرج قرار گیرد. بیماری هایی که می توانند موجب عسر و حرج شوند، معمولاً شامل موارد زیر هستند:

• بیماری های جسمی صعب العلاج یا مزمن: مانند بیماری های لاعلاج که نیاز به مراقبت دائمی دارند، یا بیماری هایی که باعث ناتوانی شدید جسمی و عدم امکان انجام وظایف زناشویی می شوند.
• بیماری های روحی و روانی شدید: جنون یا اختلالات روانی حاد که خطرناک بوده یا امکان برقراری یک زندگی عادی و سالم را از بین می برند و آرامش روانی زوجه را به طور جدی به خطر می اندازند.
• اعتیاد شدید و لاعلاج: در صورتی که اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی به حدی باشد که بنیان خانواده را متلاشی کرده و امکان ادامه زندگی مشترک را از بین ببرد.
• بیماری های مقاربتی خطرناک: بیماری هایی که سلامت زوجه را به خطر می اندازند یا از نظر بهداشتی و روانی مشکلات جدی ایجاد می کنند.

معیارها و دلایل دادگاه برای احراز عسر و حرج: دادگاه برای احراز عسر و حرج، تنها به وجود بیماری اکتفا نمی کند، بلکه به تأثیرات این بیماری بر زندگی زوجه و فرزندان نیز توجه دارد. این تأثیرات باید ملموس و قابل اثبات باشند. قاضی می تواند برای تشخیص این موضوع، به موارد زیر استناد کند:

• نظر کارشناس (پزشکی قانونی): گواهی پزشکی قانونی برای اثبات وجود بیماری، نوع آن، شدت و لاعلاج بودن یا عدم تأثیر درمان آن بسیار حیاتی است.
• تحقیقات محلی و شهادت شهود: اظهارات همسایگان، آشنایان و افرادی که از نزدیک شاهد شرایط زندگی زوجه و تأثیرات بیماری زوج بر او بوده اند، می تواند در اثبات عسر و حرج مؤثر باشد.
• سایر مدارک: گزارشات مددکاری اجتماعی، مدارک بستری زوج، نامه ها یا پیام هایی که وضعیت بیماری و مشکلات ناشی از آن را اثبات می کنند.

طلاق به استناد شرط ضمن عقد نکاح (ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی)

ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی به زوجین اجازه می دهد که در عقد نکاح یا ضمن عقد لازم دیگر، شروطی را در نظر بگیرند که در صورت تحقق آن شروط، زوجه وکیل در طلاق باشد. این شروط می توانند در قالب شروط چاپی ضمن عقدنامه رسمی (۱۲ بند) یا شروط اختصاصی و دست نویس باشند.

شرط ابتلا به امراض صعب العلاج: بند ۳ از قسمت ب شروط دوازده گانه ضمن عقد نکاح، به صراحت به «ابتلا زوج به امراض صعب العلاجی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد» اشاره می کند. اگر این شرط در عقدنامه تیک خورده باشد و زوجه بتواند اثبات کند که همسرش به چنین بیماری مبتلا شده، نیازی به اثبات عسر و حرج به معنای گسترده نیست و تنها اثبات بیماری و مخاطره آمیز بودن آن کفایت می کند. البته در عمل، اثبات مخاطره آمیز بودن نیز خود نوعی اثبات عسر و حرج تلقی می شود.

تفاوت های عملی با استناد به عسر و حرج: در صورت وجود و اثبات شرط ضمن عقد، فرآیند طلاق معمولاً سریع تر و با دشواری کمتری برای زوجه همراه است، زیرا زوجه از سوی زوج وکالت در طلاق دارد و نیاز به اجبار زوج یا اعمال ولایت حاکم نیست. در طلاق به دلیل عسر و حرج، اگرچه بیماری می تواند مصداق عسر و حرج باشد، اما بار اثبات عسر و حرج به طور کامل بر عهده زوجه است و دادگاه باید تمامی شرایط را احراز کند.

اهمیت ذکر صریح این شرط در عقدنامه: توصیه می شود در زمان عقد، زوجین به دقت شروط چاپی عقدنامه را بررسی کرده و در صورت توافق، بند مربوط به ابتلا به امراض صعب العلاج را امضا کنند. این اقدام می تواند در آینده، در صورت بروز چنین شرایطی، راه را برای زوجه هموارتر سازد.

طلاق با وکالت در طلاق به دلیل بیماری

علاوه بر شروط ضمن عقد نکاح، زوج می تواند به همسر خود وکالت بلاعزل در طلاق بدهد. این وکالت می تواند در قالب یک وکالتنامه رسمی جداگانه در دفتر اسناد رسمی تنظیم شود یا به عنوان یکی از شروط ضمن عقد نکاح ذکر گردد.

نحوه استفاده از حق وکالت در طلاق: اگر زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق طلاق داده باشد، زوجه می تواند در هر زمانی که صلاح بداند (و در صورت وجود شرایط تعیین شده در وکالتنامه، مانند بیماری زوج) با استناد به این وکالتنامه، خود را طلاق دهد. در این حالت، نیاز به اثبات عسر و حرج یا استناد به ماده ۱۱۳۰ نیست، بلکه زوجه به نیابت از زوج و با اختیار قانونی که به او داده شده، اقدام می کند.

مزایا و سهولت ها: این روش، سریع ترین و کم دغدغه ترین راه برای زوجه است، زیرا نیاز به حضور و رضایت زوج یا اثبات دلیل خاصی در دادگاه نیست (مگر آنکه در خود وکالتنامه شرایطی برای اجرای آن ذکر شده باشد). با این حال، تنظیم چنین وکالتنامه ای نیازمند اعتماد کامل زوج به زوجه است و معمولاً کمتر اتفاق می افتد که زوج بدون قید و شرط، چنین اختیاری را به همسرش بدهد. گاهی اوقات این وکالت در طلاق مشروط به وقوع رویدادهایی است، مثلاً بیماری یا عدم توانایی مالی.

شرایط و الزامات اثبات بیماری و عسر و حرج

همان طور که گفته شد، صرف وجود بیماری در زوج برای طلاق کافی نیست و زوجه باید بتواند شرایط و الزامات قانونی مربوط به اثبات بیماری و تأثیر آن بر زندگی مشترک را رعایت کند. این فرآیند اغلب پیچیده و نیازمند جمع آوری مدارک مستدل است.

اثبات وجود و نوع بیماری

نقش کلیدی پزشکی قانونی: مهم ترین و معتبرترین مدرک برای اثبات بیماری زوج، گواهی پزشکی قانونی است. دادگاه معمولاً برای بررسی وضعیت بیماری زوج و تعیین نوع، شدت، صعب العلاج بودن یا قابل درمان بودن آن، امر را به پزشکی قانونی ارجاع می دهد. زوجه باید با درخواست از دادگاه، صدور دستور ارجاع زوج به پزشکی قانونی را تقاضا کند. در صورتی که زوج از همکاری با پزشکی قانونی امتناع کند، دادگاه می تواند با توجه به سایر قرائن و امارات، اقدام به صدور رأی کند.

اهمیت سوابق پزشکی، مدارک بستری و نسخه های درمانی: علاوه بر گواهی پزشکی قانونی، تمامی سوابق پزشکی زوج شامل پرونده های بستری در بیمارستان ها، نتایج آزمایشات، گزارشات سی تی اسکن یا ام آر آی، نسخه های پزشکان و نامه های ارجاع به متخصصین می تواند به عنوان مدرک تکمیلی ارائه شود. این مدارک باید به صورت مصدق به دادگاه تقدیم گردند.

چگونگی ارائه شواهد برای بیماری های روانی یا اعتیاد: اثبات بیماری های روانی یا اعتیاد نیازمند دقت بیشتری است. در مورد بیماری های روانی، نظر روانپزشک و پزشکی قانونی حائز اهمیت فراوان است. برای اعتیاد شدید، علاوه بر نظر کارشناس، می توان از شهادت شهود، گزارشات مراجع انتظامی (در صورت سوءپیشینه مرتبط با اعتیاد) یا گزارشات مراکز درمانی اعتیاد کمک گرفت.

اثبات عدم قابلیت ادامه زندگی مشترک (عسر و حرج)

پس از اثبات بیماری، زوجه باید نشان دهد که این بیماری به طور مستقیم منجر به عسر و حرج او شده و ادامه زندگی مشترک را برایش غیرممکن ساخته است.

تأثیرات بیماری بر زندگی زوجه: این تأثیرات می تواند در ابعاد مختلفی نمود پیدا کند:

• مالی: عدم توانایی زوج در تأمین معاش خانواده به دلیل بیماری و از دست دادن شغل، که زوجه را با مشکلات اقتصادی جدی روبرو می کند.
• روانی: اضطراب، افسردگی، فشارهای روحی ناشی از مراقبت از همسر بیمار، زندگی در محیط ناآرام، یا ترس از سرایت بیماری های خاص.
• جسمی: به خطر افتادن سلامت جسمی زوجه یا فرزندان به دلیل نوع بیماری زوج (مانند بیماری های واگیردار یا خطرناک).
• فرزندان: آسیب های روانی و تربیتی که بیماری زوج به فرزندان وارد می کند و اختلال در محیط رشد سالم آن ها.
• سایر: عدم امکان برقراری روابط زناشویی، مشکلات بهداشتی، انزوا و دوری از اجتماع به دلیل شرایط خاص همسر.

جمع آوری شهادت شهود و نحوه طرح اظهارات آن ها در دادگاه: شهود می توانند نقش مهمی در اثبات تأثیرات بیماری و عسر و حرج زوجه ایفا کنند. این افراد باید از نزدیک شاهد مشکلات زوجه بوده و قادر به بیان جزئیات باشند. شهادت آن ها باید مستدل و منطبق بر واقعیت باشد. شهود می توانند بستگان، دوستان یا همسایگان باشند که شاهد رنج و مشقت زوجه بوده اند. هنگام تنظیم دادخواست، باید مشخصات کامل شهود ذکر شود و دادگاه آن ها را برای ادای شهادت احضار کند.

ارائه گزارشات مددکاری اجتماعی یا گزارشات پلیس: در مواردی که بیماری زوج منجر به خشونت، بدرفتاری یا سایر مشکلات اجتماعی شده باشد، گزارشات مددکاری اجتماعی یا پلیس می تواند به عنوان مدارک مثبته ارائه گردد. این گزارشات می توانند مستندات محکمی برای اثبات شرایط غیرقابل تحمل و عسر و حرج زوجه باشند.

اثبات عدم تأثیر درمان یا صعب العلاج بودن

یکی دیگر از چالش های اثبات عسر و حرج ناشی از بیماری، نشان دادن این موضوع است که بیماری زوج قابل درمان نبوده یا تلاش های انجام شده برای درمان او بی نتیجه مانده است. این نکته برای دادگاه بسیار حائز اهمیت است، زیرا هدف قانون، حفظ بنیان خانواده است و در صورت امید به بهبودی، ممکن است طلاق را رد کند.

چگونگی نشان دادن اینکه بیماری قابل درمان نبوده: زوجه باید در دادخواست خود و طی جلسات رسیدگی، به تفصیل شرح دهد که چه اقدامات درمانی برای بهبود وضعیت زوج انجام شده است. این اقدامات می تواند شامل مراجعه به پزشکان مختلف، بستری شدن در بیمارستان، مصرف داروهای گران قیمت، یا حتی روش های درمانی جایگزین باشد. ارائه مستندات مربوط به این درمان ها (مانند فاکتورهای دارویی، گواهی بستری، نامه های پزشکان متخصص) ضروری است. هدف این است که دادگاه قانع شود که تمامی راه های درمانی معقول طی شده و هیچ افقی برای بهبودی وجود ندارد.

اهمیت نظر پزشکان متخصص و کارشناسان مربوطه: نظر پزشکانی که زوج تحت درمان آن ها بوده، بسیار مهم است. این پزشکان می توانند گواهی صادر کرده و وضعیت بیماری، سیر آن و عدم پاسخگویی به درمان را تشریح کنند. همچنین، در موارد خاص، ارجاع پرونده به هیئت های کارشناسی پزشکی (متشکل از چند پزشک متخصص) می تواند به دادگاه در اتخاذ تصمیم صحیح یاری رساند. این هیئت ها پس از بررسی کامل مدارک و معاینه زوج، نظر تخصصی خود را در خصوص صعب العلاج بودن یا عدم قابلیت درمان بیماری ارائه می دهند.

اثبات عسر و حرج ناشی از بیماری زوج، فرآیندی کاملاً حقوقی و نیازمند شواهد مستدل است. جمع آوری دقیق مدارک پزشکی و اثبات تأثیرات منفی بیماری بر زندگی زوجه، کلید موفقیت در این پرونده هاست.

مدارک لازم برای تقدیم دادخواست طلاق

برای تقدیم دادخواست طلاق به دلیل بیماری زوج، زوجه باید مدارک زیر را به صورت مصدق (کپی برابر اصل) تهیه و به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تحویل دهد:

• تصویر مصدق عقدنامه رسمی
• تصویر مصدق شناسنامه زوجه
• تصویر مصدق کارت ملی زوجه
• تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی زوج (در صورت دسترسی)
• گواهی پزشکی قانونی و سایر مدارک پزشکی مربوط به بیماری زوج (مانند سوابق بستری، نتایج آزمایشات، نامه های پزشکان متخصص)
• لیست و مشخصات کامل شهود (در صورت نیاز به شهادت شهود)
• وکالتنامه وکیل (در صورت سپردن پرونده به وکیل دادگستری)
• سایر مدارک اثبات کننده عسر و حرج (مانند گزارشات مددکاری اجتماعی، گزارشات پلیس، پیامک ها، نامه ها یا هر سند دیگری که مشکلات ناشی از بیماری را اثبات کند)

تهیه و ارائه دقیق تمامی این مدارک، روند رسیدگی به پرونده را تسهیل کرده و به دادگاه در اتخاذ تصمیم آگاهانه کمک می کند.

مراحل قانونی طرح دعوای طلاق به دلیل بیماری زوج

روند قانونی طلاق به دلیل بیماری زوج، شامل چندین مرحله است که هر کدام نیازمند دقت و آگاهی هستند. آگاهی از این مراحل به زوجه کمک می کند تا با آمادگی بیشتری پرونده خود را پیگیری کند.

1. مشاوره حقوقی تخصصی: قبل از هر اقدامی، قویاً توصیه می شود با یک وکیل متخصص در امور خانواده مشورت کنید. وکیل می تواند با بررسی شرایط خاص شما، بهترین راهکار قانونی را پیشنهاد داده و در جمع آوری مدارک و تنظیم دادخواست، شما را یاری کند.
2. ثبت نام در سامانه ثنا و ثبت دادخواست الکترونیک: زوجه باید ابتدا در سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) ثبت نام کند. سپس، با در دست داشتن مدارک لازم، به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست طلاق به دلیل بیماری زوج را ثبت نماید. در دادخواست باید به وضوح علت طلاق (عسر و حرج ناشی از بیماری یا استناد به شروط ضمن عقد) و خواسته های مالی و غیرمالی ذکر شود.
3. تعیین وقت رسیدگی در دادگاه خانواده: پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه ای از دادگاه خانواده ارجاع داده شده و وقت رسیدگی تعیین می شود. ابلاغیه مربوط به تاریخ و ساعت جلسه دادگاه، از طریق سامانه ثنا به طرفین ارسال می گردد.
4. ارجاع به پزشکی قانونی برای معاینه زوج و بررسی بیماری: در جلسه رسیدگی، دادگاه معمولاً برای تأیید و اثبات بیماری زوج و بررسی ماهیت آن، دستور ارجاع امر به پزشکی قانونی را صادر می کند. زوج باید به پزشکی قانونی مراجعه کرده و مورد معاینه قرار گیرد. نتیجه این معاینات در قالب گواهی به دادگاه ارائه خواهد شد.
5. ارجاع به داوری: در پرونده های طلاق، دادگاه معمولاً زوجین را به داوری ارجاع می دهد تا با کمک داوران منتخب، امکان صلح و سازش بررسی شود. در پرونده های طلاق به دلیل بیماری، نقش داوران ممکن است کمتر باشد، اما این مرحله قانونی الزامی است. داوران پس از گفت وگو با طرفین، نظر خود را به دادگاه اعلام می کنند.
6. صدور رأی و مراحل تجدیدنظر و فرجام خواهی: پس از بررسی تمامی مدارک، شنیدن اظهارات طرفین، نظرات کارشناسی و داوری، دادگاه اقدام به صدور رأی می کند. اگر رأی صادر شده به نفع زوجه باشد، ممکن است زوج نسبت به آن اعتراض کرده و درخواست تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان یا فرجام خواهی در دیوان عالی کشور را داشته باشد. این مراحل نیز زمان بر هستند.
7. اجرای صیغه طلاق در دفترخانه رسمی طلاق: پس از قطعی شدن رأی طلاق (عدم اعتراض یا تأیید در مراحل بالاتر)، زوجه با در دست داشتن گواهی قطعیت رأی و گواهی عدم امکان سازش، به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه کرده و صیغه طلاق جاری می شود. در این مرحله، تکلیف حقوق مالی زوجه و حضانت فرزندان نیز مشخص و ثبت می گردد.

نمونه دادخواست طلاق از طرف زوجه به دلیل بیماری زوج (جامع و کاربردی)

تنظیم یک دادخواست دقیق و مستدل، سنگ بنای موفقیت در پرونده طلاق به دلیل بیماری زوج است. در ادامه یک نمونه دادخواست جامع ارائه می شود که می توانید با توجه به شرایط خود آن را تکمیل کنید:

به نام خداوند بخشنده و مهربان

ریاست محترم مجتمع قضایی خانواده [نام شهر]

با سلام و احترام،

مشخصات طرفین

	نام و نام خانوادگی	نام پدر	شغل	محل اقامت
خواهان	[نام و نام خانوادگی زوجه]	[نام پدر زوجه]	[شغل زوجه]	[آدرس دقیق زوجه]
خوانده	[نام و نام خانوادگی زوج]	[نام پدر زوج]	[شغل زوج]	[آدرس دقیق زوج]
وکیل یا نماینده قانونی	[نام و نام خانوادگی وکیل (در صورت وجود)]	[نام پدر وکیل]	وکیل دادگستری	[آدرس دفتر وکیل]

تعیین خواسته و بهای آن

تقاضای صدور حکم طلاق (خلعی/بائن) به استناد عسر و حرج ناشی از ابتلای خوانده به بیماری [نام بیماری] و/یا بند ۳ قسمت ب شروط ضمن عقد نکاح مندرج در قباله شماره [شماره] مورخ [تاریخ] دفترخانه شماره [شماره] و/یا بند ۵ تبصره ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، به انضمام مطالبه و الزام خوانده به پرداخت تمامی حق و حقوق شرعی و قانونی خواهان از قبیل مهریه، نفقه ایام گذشته و جاری، اجرت المثل ایام زوجیت، نحله، شرط تنصیف دارایی (در صورت شمول) و هزینه های دادرسی.

دلایل و منضمات

• تصویر مصدق عقدنامه رسمی به شماره [شماره] مورخ [تاریخ] صادره از دفتر اسناد رسمی ثبت ازدواج شماره [شماره] [شهر].
• تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی خواهان.
• تصویر مصدق شناسنامه و کارت ملی خوانده (در صورت دسترسی).
• گواهی پزشکی قانونی شماره [شماره] مورخ [تاریخ] و/یا [لیست سایر مدارک پزشکی مربوط به بیماری زوج مانند پرونده بستری در بیمارستان [نام بیمارستان]، نتایج آزمایشات، نامه های پزشکان متخصص].
• مشخصات کامل شهود (نام، نام خانوادگی، نام پدر، آدرس، شماره ملی و شماره تماس).
• وکالتنامه وکیل (در صورت اعطاء وکالت).
• [سایر مدارک اثبات کننده عسر و حرج مانند گزارش مددکاری اجتماعی شماره…، پیامک ها، نامه ها].

متن شرح دادخواست

ریاست محترم مجتمع قضایی خانواده؛

احتراماً به استحضار می رساند:

1. اینجانب خواهان به موجب عقدنامه رسمی شماره [شماره] مورخ [تاریخ] در دفترخانه شماره [شماره] [شهر]، به عقد دائم خوانده محترم جناب آقای [نام و نام خانوادگی زوج] درآمده ام. مدت زندگی مشترک ما [تعداد] سال است و ثمره این ازدواج [تعداد] فرزند به نام های [نام فرزندان و تاریخ تولد آن ها] می باشد.
2. متأسفانه از تاریخ [تاریخ شروع بیماری یا تشخیص آن]، خوانده محترم به بیماری [نام دقیق بیماری] مبتلا گردیده اند. این بیماری به تأیید پزشکان متخصص و گواهی پزشکی قانونی شماره [شماره] مورخ [تاریخ]، یک بیماری [نوع بیماری: صعب العلاج/مزمن/روانی حاد/اعتیاد شدید/و غیره] تشخیص داده شده است.
3. اینجانب و خانواده برای درمان بیماری ایشان تلاش های بی وقفه ای از جمله [شرح اقدامات درمانی انجام شده، مانند مراجعه به پزشکان متعدد، بستری شدن در بیمارستان [نام بیمارستان]، مصرف داروهای گران قیمت] انجام داده ایم، اما متأسفانه هیچ یک از این اقدامات مؤثر واقع نشده و وضعیت بیماری ایشان رو به وخامت گذاشته یا بهبودی حاصل نشده است. [در صورت لزوم، به عدم همکاری زوج در درمان اشاره شود].
4. ابتلا به این بیماری، دوام زندگی مشترک را برای اینجانب به عسر و حرج غیرقابل تحملی تبدیل نموده است که ذیلاً به برخی از مصادیق آن اشاره می شود:
   • [تشریح آسیب های جسمی]: به عنوان مثال، به دلیل [نوع بیماری]، امکان برقراری روابط زناشویی به طور کامل از بین رفته و یا به دلیل [نوع بیماری]، سلامت جسمی اینجانب و فرزندان در معرض خطر جدی قرار دارد.
   • [تشریح آسیب های روحی]: مراقبت مداوم و بی وقفه از خوانده به دلیل [نوع بیماری]، فشارهای روحی و روانی غیرقابل تحملی را بر اینجانب وارد کرده و موجب [تشریح علائم روانی مانند افسردگی، اضطراب شدید] شده است.
   • [تشریح آسیب های مالی]: خوانده به دلیل بیماری قادر به کار و تأمین معاش خانواده نمی باشد و این امر مشکلات اقتصادی فراوانی را برای اینجانب و فرزندان ایجاد کرده است.
   • [تشریح آسیب های اجتماعی و خانوادگی]: زندگی در کنار فرد بیمار به دلیل [نوع بیماری]، موجب انزوای اجتماعی اینجانب و فرزندان گردیده و بنیان خانواده را به طور جدی متزلزل ساخته است.
   • [سایر موارد]: به عنوان مثال، عدم توانایی خوانده در انجام وظایف پدری/همسری و تأثیر منفی آن بر تربیت و سلامت روان فرزندان.
5. لذا با توجه به مراتب فوق و محرز بودن عسر و حرج ناشی از ابتلای خوانده به بیماری [نام بیماری] که دوام زندگی مشترک را برای اینجانب غیرممکن ساخته است، به استناد ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و تبصره ذیل آن و همچنین بند ۳ قسمت ب شروط ضمن عقد نکاح (در صورت تیک خوردن) و/یا بند ۵ تبصره ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، تقاضای صدور حکم طلاق را دارم.
6. اینجانب تمامی حقوق مالی و غیرمالی خود شامل مهریه (به مبلغ [مبلغ مهریه]، [نوع مهریه])، نفقه معوقه و جاری، اجرت المثل ایام زوجیت و نحله و شرط تنصیف دارایی را درخواست می نمایم. [در صورت تقاضای طلاق خلع، ذکر شود: اینجانب در قبال طلاق، مبلغ [مقدار بذل] از مهریه خود را به خوانده بذل می نمایم.]

لذا با تقدیم این دادخواست، از محضر محترم دادگاه استدعای موارد ذیل را دارم:

1. صدور دستور مقتضی مبنی بر ارجاع امر به کارشناسی (پزشکی قانونی) جهت معاینه خوانده و احراز بیماری و صعب العلاج بودن آن و تأثیرات آن بر دوام زندگی مشترک.
2. صدور حکم طلاق (خلعی/بائن) به دلیل عسر و حرج ناشی از بیماری زوج و الزام خوانده به پرداخت کلیه حقوق مالی و غیرمالی اینجانب (مهریه، نفقه ایام گذشته و جاری، اجرت المثل، نحله و شرط تنصیف دارایی).
3. تعیین تکلیف حضانت فرزندان (در صورت وجود فرزند) و ملاقات آن ها.
4. محکومیت خوانده به پرداخت هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود وکیل).

با تشکر و احترام فراوان

نام و نام خانوادگی خواهان (وکیل خواهان)

امضا و تاریخ

نکات مهم حقوقی و مالی پس از طلاق

پس از صدور حکم طلاق و قطعیت آن، مسائل حقوقی و مالی متعددی برای زوجه مطرح می شود که باید به آن ها توجه کرد. آگاهی از این حقوق به زوجه کمک می کند تا پس از طلاق، بتواند زندگی جدیدی را با آرامش آغاز کند.

حقوق مالی زن (مهریه، نفقه، اجرت المثل، نحله، شرط تنصیف دارایی)

• مهریه: زن پس از طلاق مستحق دریافت تمامی مهریه خود است، مگر آنکه در طلاق خلع، قسمتی یا تمام آن را در قبال طلاق بذل کرده باشد. حتی در صورت بذل مهریه در طلاق خلع، امکان رجوع به مهریه (در ایام عده) وجود دارد، اما طلاق نیز رجعی خواهد شد.
• نفقه: زوجه مستحق دریافت نفقه ایام گذشته است که زوج از پرداخت آن امتناع کرده باشد. نفقه ایام عده نیز در صورتی که طلاق رجعی باشد، بر عهده زوج است. در طلاق بائن و غیر رجعی، نفقه در ایام عده فقط در صورت حامله بودن زن تعلق می گیرد.
• اجرت المثل ایام زوجیت: اگر زوجه در طول زندگی مشترک کارهایی انجام داده باشد که عرفاً وظیفه او نبوده و قصد تبرع (مجانی انجام دادن) نداشته باشد، می تواند اجرت المثل آن کارها را مطالبه کند. این امر با ارجاع به کارشناس دادگستری تعیین می شود.
• نحله: در صورتی که اجرت المثل به زوجه تعلق نگیرد و طلاق به درخواست زوج باشد (و نه به دلیل تخلف زن از وظایف همسری)، دادگاه می تواند با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه انجام داده، مبلغی را به عنوان نحله تعیین کند.
• شرط تنصیف دارایی (تقسیم اموال): اگر در عقدنامه شرط تنصیف دارایی (تقسیم نیمی از اموالی که زوج در طول زندگی مشترک به دست آورده است) امضا شده باشد و طلاق به درخواست زوج نباشد یا ناشی از سوءرفتار زوجه نباشد، زوجه می تواند درخواست تقسیم اموال را داشته باشد.

حضانت و ملاقات فرزندان

پس از طلاق، حضانت فرزندان نیز یکی از مسائل مهم است. تا سن ۷ سالگی، حضانت فرزندان (دختر و پسر) با مادر است و پس از آن، با پدر خواهد بود. البته در هر سنی، دادگاه در صورتی که صلاح فرزند را ایجاب کند، می تواند حضانت را به دیگری واگذار کند. حق ملاقات با فرزندان نیز برای والدینی که حضانت با آن ها نیست، همواره محفوظ است و نمی توان آن را سلب کرد.

تغییر نوع طلاق از رجعی به بائن یا بالعکس

نوع طلاق (رجعی یا بائن) تأثیر زیادی بر حقوق زوجین و امکان رجوع دارد. طلاق به دلیل عسر و حرج، معمولاً از نوع بائن است، به این معنی که زوج حق رجوع به زوجه در ایام عده را ندارد. در طلاق خلع نیز اگرچه در اصل رجعی است، اما با بذل مال از سوی زوجه، بائن می شود و زوج حق رجوع ندارد، مگر اینکه زوجه در ایام عده به بذل خود رجوع کند که در این صورت طلاق رجعی خواهد شد و زوج حق رجوع خواهد داشت.

چالش های احتمالی و نحوه مواجهه با آن ها

ممکن است در طول فرآیند طلاق، چالش هایی مانند عدم همکاری زوج برای معاینات پزشکی، اعتراض زوج به رأی دادگاه، یا مشکلات در وصول حقوق مالی مطرح شود. در این موارد، حضور وکیل متخصص و آگاهی از قوانین، می تواند به زوجه در مواجهه با این چالش ها و دفاع از حقوق خود کمک کند.

مهم است که زوجه با اطلاعات کامل و حمایت حقوقی کافی، قدم در این مسیر بگذارد و از تمامی حقوق خود دفاع کند تا پس از یک دوره دشوار، به آرامش و زندگی مطلوب دست یابد.

نتیجه گیری

طلاق به دلیل بیماری زوج، از جمله مسائل حقوقی حساسی است که نیازمند دقت و آگاهی فراوان از سوی زوجه است. در این مقاله به بررسی جامع ابعاد قانونی این نوع طلاق، شامل مبانی عسر و حرج و شروط ضمن عقد، شرایط اثبات بیماری و تأثیر آن بر زندگی مشترک، مدارک لازم و مراحل قانونی طرح دعوا پرداختیم. همچنین، یک نمونه دادخواست کاربردی و نکات مهم پس از طلاق را ارائه دادیم.

درک صحیح از ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی و توانایی اثبات اینکه بیماری همسر، دوام زندگی مشترک را به عسر و حرج غیرقابل تحمل برای زن رسانده، اساسی ترین اصل در این پرونده هاست. جمع آوری مستندات پزشکی دقیق، شهادت شهود، و توانایی تبیین تأثیرات منفی بیماری بر ابعاد مختلف زندگی زوجه، نقش حیاتی در موفقیت پرونده دارد. همچنین، آگاهی از حقوق مالی پس از طلاق و نحوه پیگیری آن ها، به زوجه کمک می کند تا با آمادگی بیشتری وارد فاز جدیدی از زندگی خود شود. توصیه می شود که همواره در این مسیر، از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده بهره مند شوید تا تمامی پیچیدگی های احتمالی به بهترین شکل مدیریت شوند و حقوق شما به طور کامل احقاق گردد.