طبقه بندی ارزهای دیجیتال

طبقه بندی ارزهای دیجیتال به دلیل تنوع و پیچیدگی این بازار، برای درک بهتر کاربردها، اهداف و ریسک های هر پروژه ضروری است. این دسته بندی ها به سرمایه گذاران کمک می کنند تا با شناخت دقیق تر ماهیت هر رمزارز، تصمیمات مالی آگاهانه تری اتخاذ کرده و سبد سرمایه گذاری خود را بهینه سازند.

دنیای ارزهای دیجیتال با سرعت سرسام آوری در حال گسترش است و هر روز شاهد ظهور پروژه های جدیدی هستیم. این تنوع گسترده، در کنار فرصت های بی شمار، چالش هایی را نیز برای علاقه مندان و سرمایه گذاران ایجاد می کند. شناخت ماهیت و کاربرد هر ارز دیجیتال، فراتر از صرفاً دانستن نام های پرطرفدار، به درک عمیق تر بازار و اتخاذ تصمیمات هوشمندانه تر منجر می شود. در این مقاله، به بررسی جامع انواع ارزهای دیجیتال و دسته بندی های آن ها می پردازیم تا به شما در navigating این دنیای پیچیده کمک کنیم.

چرا باید ارزهای دیجیتال را دسته بندی کنیم؟

بازار ارزهای دیجیتال به سرعت رشد کرده و به یکی از پویاترین بخش های اقتصاد جهانی تبدیل شده است. این رشد سریع، همراه با ورود هزاران پروژه جدید، لزوم یک سیستم دسته بندی منظم را بیش از پیش نمایان می سازد. در حال حاضر، طبق گزارش های سایت های مرجع مانند کوین مارکت کپ، بیش از ۲۰ هزار رمزارز مختلف در بازار وجود دارد که این تعداد به صورت لحظه ای در حال تغییر است. این حجم عظیم از داده ها، بدون دسته بندی مناسب، می تواند سردرگم کننده باشد.

علت وجود این تعداد بالای ارز دیجیتال در بازار به عوامل مختلفی بازمی گردد. فناوری بلاک چین به دلیل ماهیت متن باز (Open-Source) خود، به هر توسعه دهنده ای امکان می دهد تا با استفاده از کدهای موجود، پروژه های جدیدی را خلق کند. این امکان به خلق ایده های نوآورانه، فورک ها (انشعابات) از بلاک چین های موجود، پاسخ به ترندهای جدید بازار و حتی متاسفانه، ایجاد کلاهبرداری ها منجر شده است. به همین دلیل، افزایش روزافزون تعداد کوین ها و توکن ها امری طبیعی است.

دسته بندی ارزهای دیجیتال مزایای قابل توجهی دارد. این دسته بندی ها به کاربران کمک می کنند تا:

• بازار را بهتر درک کنند.
• انتخاب های آگاهانه تری برای سرمایه گذاری داشته باشند.
• ریسک های مرتبط با هر نوع ارز دیجیتال را شناسایی و مدیریت کنند.
• فرصت های جدید را در حوزه های خاص بازار تشخیص دهند.

در ادامه، به معرفی دسته بندی های اصلی ارزهای دیجیتال می پردازیم تا ابهامات رایج نظیر تفاوت کوین و توکن را برطرف سازیم و منبعی معتبر و قابل اعتماد در این زمینه فراهم آوریم.

دسته بندی بر اساس ماهیت و مفهوم پایه

برای شروع درک دنیای ارزهای دیجیتال، لازم است با مفاهیم پایه ای که ماهیت آن ها را مشخص می کنند، آشنا شویم. این دسته بندی ها، اساس تمامی تفکیک های بعدی را تشکیل می دهند و درک آن ها برای هر کسی که قصد ورود به این حوزه را دارد، حیاتی است.

کوین (Coin) در مقابل توکن (Token)

اغلب افراد واژه های کوین و توکن را به جای یکدیگر به کار می برند، اما از نظر فنی تفاوت های اساسی بین آن ها وجود دارد. درک این تفاوت، پایه و اساس شناخت انواع ارزهای دیجیتال است.

کوین (Coin) چیست؟

کوین ها رمزارزهایی هستند که بلاک چین اختصاصی خود را دارند. این بلاک چین، پایه و اساس فعالیت آن هاست و کوین ها به عنوان سوخت یا واحد اصلی پرداخت کارمزد تراکنش ها در آن شبکه عمل می کنند. به عبارت دیگر، هر بلاک چینی برای پردازش و تایید تراکنش ها به یک واحد بومی نیاز دارد که معمولاً یک کوین است. این کوین ها مستقل عمل می کنند و به هیچ بلاک چین دیگری وابسته نیستند.

برخی از معروف ترین کوین ها عبارتند از:

• بیت کوین (BTC): اولین و شناخته شده ترین رمزارز با بلاک چین مستقل خود.
• اتریوم (ETH): با وجود اینکه بستر ساخت بسیاری از توکن هاست، اما خود نیز بلاک چین اختصاصی دارد و به عنوان گس فی (Gas Fee) در شبکه اتریوم استفاده می شود.
• لایت کوین (LTC): یک فورک از بیت کوین با هدف سرعت بیشتر در تراکنش ها.
• سولانا (SOL): کوین بومی بلاک چین سولانا، معروف به سرعت بالا و کارمزد پایین.
• ترون (TRX): کوین بومی بلاک چین ترون، مورد استفاده برای برنامه های غیرمتمرکز.

توکن (Token) چیست؟

در مقابل کوین ها، توکن ها رمزارزهایی هستند که بلاک چین اختصاصی ندارند. آن ها بر بستر بلاک چین یک کوین دیگر ساخته می شوند و از زیرساخت و امنیت آن بلاک چین میزبان استفاده می کنند. توکن ها معمولاً با استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) روی بلاک چین هایی مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین یا ترون ایجاد می شوند.

نکته مهم این است که برای پرداخت کارمزد تراکنش های مربوط به توکن ها، باید از کوین بومی بلاک چین میزبان استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر شما یک توکن تتر (USDT) بر بستر شبکه اتریوم (ERC-20) داشته باشید، برای انتقال آن باید کارمزد را با اتر (ETH) پرداخت کنید.

مثال هایی از توکن ها:

• تتر (USDT): یک استیبل کوین که بر روی چندین بلاک چین مانند اتریوم، ترون و سولانا وجود دارد.
• یونی سواپ (UNI): توکن حاکمیتی صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، ساخته شده بر بستر اتریوم.
• چین لینک (LINK): توکن اوراکل ها، عمدتاً بر بستر اتریوم.
• اکثر NFTها و میم کوین ها (به غیر از دوج کوین که یک کوین است) نیز توکن محسوب می شوند.

در جدول زیر، تفاوت های کلیدی بین کوین و توکن را مشاهده می کنید:

ویژگی	کوین (Coin)	توکن (Token)
بلاک چین	دارای بلاک چین اختصاصی	ساخته شده بر بستر بلاک چین دیگر (مانند اتریوم، ترون)
کاربرد اصلی	واحد اصلی پرداخت کارمزد شبکه، ذخیره ارزش	کاربردهای متنوع (حاکمیت، دسترسی به خدمات، ابزارهای مالی)
وابستگی	مستقل	وابسته به بلاک چین میزبان
مثال	بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH)	تتر (USDT)، یونی سواپ (UNI)

بیت کوین (Bitcoin) در مقابل آلت کوین (Altcoin)

پس از معرفی بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال، تمامی رمزارزهایی که پس از آن ایجاد شدند، تحت عنوان آلت کوین (Altcoin) شناخته می شوند. این اصطلاح از ترکیب Alternative Coin به معنی کوین جایگزین مشتق شده است.

بیت کوین (Bitcoin)

بیت کوین (BTC) پادشاه بلامنازع ارزهای دیجیتال است و هدف اصلی آن، ایجاد یک سیستم پرداخت الکترونیکی همتا به همتا (Peer-to-Peer) بود که بدون نیاز به واسطه های مالی سنتی (مانند بانک ها) عمل کند. بیت کوین به دلیل ویژگی هایی مانند محدودیت عرضه (۲۱ میلیون واحد)، امنیت بالا و پذیرش گسترده، به عنوان طلای دیجیتال نیز شناخته می شود. بلاک چین بیت کوین صرفاً برای تراکنش های مالی طراحی شده و قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند پیچیده را ندارد.

آلت کوین ها (Altcoins)

آلت کوین ها شامل تمامی ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین هستند. این دسته بسیار متنوع است و شامل کوین ها و توکن های بی شماری می شود که هر یک اهداف و کاربردهای خاص خود را دنبال می کنند. آلت کوین ها تلاش می کنند تا نواقص بیت کوین را برطرف کنند یا کاربردهای جدیدی را در فضای بلاک چین ارائه دهند. برخی از برجسته ترین آلت کوین ها عبارتند از:

• اتریوم (ETH): دومین رمزارز بزرگ بازار، پلتفرمی برای قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (DApps).
• ریپل (XRP): با هدف تسهیل پرداخت های بین المللی برای موسسات مالی.
• کاردانو (ADA): پلتفرم بلاک چین با رویکرد علمی و مبتنی بر تحقیقات آکادمیک.
• سولانا (SOL): شبکه ای با سرعت بالای تراکنش و کارمزد کم.
• دوج کوین (DOGE) و شیبا اینو (SHIB): میم کوین های معروف که بر پایه اجتماع و شوخی های اینترنتی شکل گرفته اند.

تنوع آلت کوین ها به حدی است که بسیاری از آن ها رقیبی برای بیت کوین محسوب نمی شوند، بلکه به دنبال پر کردن شکاف های موجود در بازار یا ارائه راهکارهای نوین در حوزه های مختلف فناوری بلاک چین هستند.

شت کوین (Shitcoin)

اصطلاح شت کوین (Shitcoin) یک واژه عامیانه و تا حدی منفی در فضای ارزهای دیجیتال است که برای توصیف رمزارزهایی به کار می رود که ارزش ذاتی یا کاربرد مشخص و پایداری ندارند. این ارزها معمولاً بدون یک هدف فنی روشن، پشتوانه قوی یا تیم توسعه دهنده معتبر ایجاد می شوند و اغلب با هدف پامپ و دامپ (Pump and Dump) و کلاهبرداری به بازار عرضه می شوند.

ویژگی های اصلی شت کوین ها عبارتند از:

• عدم هدف مشخص: بسیاری از آن ها راهکار یا فناوری نوآورانه ای ارائه نمی دهند.
• نوسانات شدید: قیمت آن ها به شدت تحت تاثیر هیجانات بازار، شایعات و کمپین های تبلیغاتی لحظه ای است.
• ریسک سرمایه گذاری بالا: به دلیل نداشتن پشتوانه و نوسانات غیرمنطقی، احتمال از دست رفتن کامل سرمایه در آن ها بسیار زیاد است.
• کپی برداری: برخی شت کوین ها صرفاً کپی های بی ارزش از پروژه های دیگر هستند.

در برخی موارد، میم کوین ها (MemeCoins) نیز ممکن است در دسته شت کوین ها قرار بگیرند، به خصوص اگر فاقد جامعه فعال، هدف مشخص یا برنامه های توسعه آتی باشند. هرچند همه میم کوین ها شت کوین نیستند، اما همپوشانی قابل توجهی بین این دو مفهوم وجود دارد. دوج کوین و شیبا اینو که در ابتدا به عنوان میم کوین آغاز شدند، با گذشت زمان و توسعه جامعه و اکوسیستم خود، از تعریف صرفاً شت کوین فاصله گرفته اند، اما بسیاری از میم کوین های جدیدتر همچنان در این دسته قرار می گیرند.

سرمایه گذاری در شت کوین ها می تواند بسیار پرخطر باشد و به از دست رفتن کامل سرمایه منجر شود. توصیه می شود پیش از هرگونه سرمایه گذاری، تحقیقات کامل و جامعی انجام دهید.

دسته بندی بر اساس کاربرد اصلی و حوزه فعالیت

علاوه بر ماهیت پایه، ارزهای دیجیتال را می توان بر اساس کاربرد اصلی و حوزه ای که در آن فعالیت می کنند، دسته بندی کرد. این دسته بندی به کاربران کمک می کند تا درک بهتری از نقش هر رمزارز در اکوسیستم بلاک چین و اقتصاد غیرمتمرکز داشته باشند.

استیبل کوین ها (Stablecoins)

استیبل کوین ها دسته ای از ارزهای دیجیتال هستند که با هدف حفظ پایداری قیمت طراحی شده اند. این رمزارزها برخلاف سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم که نوسانات قیمتی زیادی دارند، سعی می کنند ارزش خود را نسبت به یک دارایی پایدارتر مانند ارزهای فیات (دلار، یورو)، کالاها (طلا) یا سایر ارزهای دیجیتال حفظ کنند. هدف اصلی آن ها فراهم کردن ثبات در بازار پرنوسان کریپتو است.

انواع پشتوانه برای استیبل کوین ها:

• پشتوانه فیات (Fiat-backed): این نوع استیبل کوین ها توسط ارزهای سنتی مانند دلار آمریکا یا یورو پشتیبانی می شوند. به ازای هر واحد توکن در گردش، مقدار معادل آن ارز فیات در حساب های بانکی نگهداری می شود.
  • مثال: تتر (USDT)، یو اس دی سی (USDC)، بایننس دلار (BUSD).
• پشتوانه رمزارز (Crypto-backed): این استیبل کوین ها توسط سایر ارزهای دیجیتال وثیقه گذاری می شوند. معمولاً برای جلوگیری از نوسانات شدید، بیش از ۱۰۰ درصد ارزش توکن توسط رمزارز وثیقه می شود.
  • مثال: دای (DAI) که توسط رمزارزهای مختلفی مانند اتر و USDC پشتیبانی می شود.
• پشتوانه کالا (Commodity-backed): این دسته توسط کالاهای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی می شوند.
  • مثال: PAX Gold (PAXG) که توسط طلای فیزیکی پشتیبانی می شود.
• الگوریتمی (Algorithmic): این استیبل کوین ها از هیچ پشتوانه مستقیمی استفاده نمی کنند، بلکه قیمت آن ها توسط الگوریتم های پیچیده و مکانیسم های بازار که میزان عرضه را کنترل می کنند، حفظ می شود.
  • مثال: UST (قبل از سقوط) که با مکانیسم سوزاندن و ضرب کردن توکن لونا، قیمت خود را ثابت نگه می داشت. این نوع از استیبل کوین ها ریسک بالاتری دارند.

استیبل کوین ها ابزارهای حیاتی برای تریدرها و سرمایه گذاران هستند، زیرا به آن ها اجازه می دهند تا بدون خروج از بازار کریپتو، از نوسانات قیمتی محافظت کنند و به سرعت بین دارایی های مختلف جابجا شوند.

توکن های قرارداد هوشمند (Smart Contract Tokens)

قراردادهای هوشمند برنامه های خوداجرا (Self-executing) هستند که مستقیماً روی یک بلاک چین ذخیره و اجرا می شوند. این قراردادها کدهای برنامه نویسی شده ای هستند که شرایط یک توافق را به صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه، اجرا می کنند. توکن های قرارداد هوشمند، رمزارزهایی هستند که بر بستر پلتفرم های دارای قابلیت اجرای قرارداد هوشمند ساخته شده اند و نقش مهمی در فعال سازی و بهره برداری از این قراردادها دارند.

پلتفرم هایی که بستر اصلی ساخت و اجرای این توکن ها هستند، عبارتند از:

• اتریوم (Ethereum): پیشگام در معرفی قراردادهای هوشمند و میزبان هزاران توکن ERC-20 و NFT.
• کاردانو (Cardano): پلتفرم بلاک چین نسل سوم با قابلیت قرارداد هوشمند.
• سولانا (Solana): شناخته شده برای سرعت بالا و مقیاس پذیری در اجرای قراردادهای هوشمند.
• پولکادات (Polkadot): پلتفرمی برای ارتباط و تعامل بین بلاک چین های مختلف (پارچین ها).

این توکن ها به DApps (برنامه های غیرمتمرکز) امکان می دهند تا روی بلاک چین عمل کنند و خدماتی مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، بازی های بلاک چینی و بازارهای NFT را ارائه دهند. به عنوان مثال، توکن های حاکمیتی و کاربردی بسیاری بر بستر اتریوم و با استفاده از قراردادهای هوشمند آن ساخته شده اند.

ارزهای مالی غیرمتمرکز (DeFi Tokens)

دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز، اکوسیستمی از برنامه های مالی است که بدون نیاز به واسطه های سنتی مانند بانک ها یا موسسات مالی، روی بلاک چین ساخته شده اند. توکن های دیفای، رمزارزهایی هستند که در این اکوسیستم ها نقش ایفا می کنند. این توکن ها به کاربران امکان می دهند تا به خدمات مالی متنوعی از جمله وام دهی، وام گیری، مبادله توکن (Swap)، ییلد فارمینگ (Yield Farming) و استیکینگ (Staking) دسترسی داشته باشند.

ویژگی های اصلی توکن های دیفای:

• غیرمتمرکز بودن: کنترل و مدیریت توسط جامعه کاربری و قراردادهای هوشمند.
• شفافیت: تمامی تراکنش ها روی بلاک چین عمومی قابل مشاهده هستند.
• قابلیت برنامه ریزی: بر پایه قراردادهای هوشمند بنا شده اند.

مثال هایی از توکن های دیفای:

• چین لینک (LINK): توکن اوراکل که داده های دنیای واقعی را به قراردادهای هوشمند متصل می کند.
• آوالانچ (AVAX): کوین بومی بلاک چین آوالانچ که میزبان برنامه های دیفای است.
• میکر (MKR): توکن حاکمیتی پروتکل MakerDAO که استیبل کوین DAI را مدیریت می کند.
• لیدو دائو (LDO): توکن پلتفرم Lido Finance برای استیکینگ نقدینگی.

توکن های حاکمیتی (Governance Tokens)

توکن های حاکمیتی به دارندگان خود حق رای می دهند تا در تصمیم گیری های مربوط به آینده و توسعه یک پروژه بلاک چینی یا پروتکل دیفای مشارکت کنند. این توکن ها سنگ بنای سازمان های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) هستند، جایی که به جای یک نهاد مرکزی، جامعه هولدرها با رای گیری بر سر پروپوزال ها، مسیر پروژه را تعیین می کنند.

مفاهیم اصلی:

• DAO (سازمان خودگردان غیرمتمرکز): یک سازمان که قوانین آن به صورت کدهای کامپیوتری در قراردادهای هوشمند نوشته شده و به صورت شفاف و غیرمتمرکز اداره می شود.
• حق رای: هرچه تعداد توکن های حاکمیتی بیشتری داشته باشید، وزن رای شما در تصمیم گیری ها بیشتر خواهد بود.

مثال هایی از توکن های حاکمیتی:

• یونی سواپ (UNI): توکن حاکمیتی صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ.
• آوی (AAVE): توکن حاکمیتی پروتکل وام دهی Aave.
• میکر (MKR): توکن حاکمیتی MakerDAO.

این توکن ها نقش حیاتی در غیرمتمرکزسازی واقعی پروژه ها ایفا می کنند و به کاربران عادی قدرت می دهند تا در مدیریت اکوسیستم مشارکت داشته باشند.

توکن های کاربردی (Utility Tokens)

توکن های کاربردی (Utility Tokens) رمزارزهایی هستند که به منظور ارائه دسترسی به یک محصول یا سرویس خاص در یک پلتفرم بلاک چینی طراحی شده اند. هدف اصلی این توکن ها، تسهیل عملیات درون اکوسیستم خود و نه لزوماً عمل کردن به عنوان یک واسطه مبادله عمومی است. می توان این توکن ها را به بلیت یا حق اشتراکی تشبیه کرد که برای استفاده از خدمات خاصی مورد نیاز است.

ویژگی ها و تفاوت ها:

• هدف اصلی: دسترسی به خدمات یا ویژگی های یک پلتفرم (مثلاً پرداخت کارمزد، ذخیره سازی داده، یا استفاده از قابلیت های خاص).
• تفاوت با توکن های پرداختی: توکن های پرداختی عمدتاً برای انجام مبادلات ارزش طراحی شده اند، در حالی که توکن های کاربردی بیشتر برای عملکرد خاص درون یک اکوسیستم استفاده می شوند. با این حال، برخی توکن ها می توانند هر دو نقش را ایفا کنند.

مثال هایی از توکن های کاربردی:

• اتریوم (ETH): علاوه بر کوین بودن، به عنوان گس فی (Gas Fee) برای پرداخت کارمزد تراکنش ها و اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم نیز عمل می کند.
• فایل کوین (Filecoin – FIL): برای پرداخت هزینه ذخیره سازی و بازیابی داده ها در شبکه ذخیره سازی غیرمتمرکز فایل کوین.
• بیسیک اتنشن توکن (Basic Attention Token – BAT): برای پاداش دادن به کاربران مرورگر Brave که تبلیغات را مشاهده می کنند.

توکن های پرداختی (Payment Tokens)

توکن های پرداختی (Payment Tokens) رمزارزهایی هستند که هدف اصلی آن ها تسهیل پرداخت و عمل به عنوان واسطه مبادله است، دقیقاً مانند پول های سنتی. این توکن ها طراحی شده اند تا جایگزینی برای ارزهای فیات باشند و امکان انتقال ارزش را به صورت غیرمتمرکز، امن و سریع فراهم کنند.

ویژگی های اصلی:

• هدف: تسهیل خرید و فروش کالا و خدمات.
• عرضه: معمولاً دارای عرضه محدود هستند که آن ها را در برابر تورم مقاوم می کند (مانند بیت کوین).
• ساختار: بسیاری از آن ها دارای بلاک چین اختصاصی هستند و به همین دلیل کوین محسوب می شوند، اما توکن هایی نیز وجود دارند که نقش پرداختی ایفا می کنند.

مثال هایی از توکن های پرداختی:

• بیت کوین (Bitcoin – BTC): اصلی ترین و شناخته شده ترین ارز پرداختی.
• لایت کوین (Litecoin – LTC): فورک بیت کوین با هدف تراکنش های سریع تر.
• دوج کوین (Dogecoin – DOGE): با وجود منشأ میم کوین بودن، به دلیل پذیرش و جامعه فعال، در برخی موارد به عنوان ارز پرداختی استفاده می شود.
• بیت کوین کش (Bitcoin Cash – BCH): فورک بیت کوین با بلاک های بزرگ تر برای افزایش ظرفیت تراکنش.

توکن های غیرقابل تعویض (NFTs)

توکن های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens – NFTs) نوعی خاص از توکن ها هستند که هر واحد از آن ها منحصربه فرد و غیرقابل تقسیم است و نمی توان آن را با واحد دیگری از همان نوع تعویض کرد. به عبارت دیگر، هر NFT دارای شناسه و ویژگی های یکتایی است که آن را از سایر NFTها متمایز می کند. این ویژگی غیرقابل تعویض بودن تفاوت اصلی آن ها با ارزهای دیجیتال معمولی (Fungible Tokens) مانند بیت کوین یا اتر است که هر واحد آن ها با واحد دیگر کاملاً یکسان و قابل تعویض است.

کاربردهای گسترده NFTها:

• هنر دیجیتال: مالکیت آثار هنری منحصر به فرد (مثلاً CryptoPunks، Bored Ape Yacht Club).
• کلکسیون ها: آیتم های کلکسیونی دیجیتال.
• بازی های بلاک چینی: آیتم های درون بازی (مانند شخصیت ها، زمین های مجازی).
• املاک مجازی: مالکیت قطعات زمین در متاورس (مثلاً Decentraland، The Sandbox).
• موسیقی و ویدئو: مالکیت انحصاری قطعات موسیقی یا کلیپ های ویدئویی.
• بلیط و گواهی: به عنوان بلیط رویدادها یا گواهینامه های دیجیتال.

اغلب NFTها بر بستر بلاک چین اتریوم و با استانداردهای ERC-721 یا ERC-1155 ساخته می شوند. این استانداردها امکان ایجاد توکن های با ویژگی های یکتا را فراهم می کنند. NFTها انقلابی در مفهوم مالکیت دیجیتال ایجاد کرده اند و به هنرمندان و سازندگان محتوا فرصت های جدیدی برای کسب درآمد می دهند.

میم کوین ها (MemeCoins)

میم کوین ها (MemeCoins) ارزهای دیجیتالی هستند که از جوک ها، تصاویر طنزآمیز اینترنتی (میم ها) یا ترندهای شبکه های اجتماعی الهام گرفته اند. این رمزارزها معمولاً بدون هدف مشخص یا فناوری نوآورانه خاصی آغاز به کار می کنند و ارزش آن ها بیشتر بر اساس محبوبیت جامعه، حمایت سلبریتی ها و هیجانات بازار شکل می گیرد.

ویژگی های میم کوین ها:

• منشأ: اغلب از شوخی ها و ترندهای اینترنتی.
• جامعه محور: رشد و نوسان قیمت آن ها به شدت به فعالیت و هیجان جامعه کاربران وابسته است.
• نوسانات بالا: میم کوین ها می توانند در مدت زمان کوتاهی رشد قیمتی بسیار بالایی را تجربه کنند، اما به همان سرعت نیز ممکن است ارزش خود را از دست بدهند.
• ریسک بالا: سرمایه گذاری در آن ها به دلیل نوسانات شدید و عدم وجود پشتوانه قوی، بسیار پرریسک است.

معروف ترین میم کوین ها:

• دوج کوین (DOGE): اولین میم کوین که در سال ۲۰۱۳ به شوخی ساخته شد و با حمایت ایلان ماسک به شهرت رسید. دوج کوین یک کوین است و بلاک چین مستقل خود را دارد.
• شیبا اینو (SHIB): رقیب دوج کوین که در سال ۲۰۲۱ محبوب شد و اکوسیستم خود را گسترش داده است. شیبا یک توکن ERC-20 است.
• پپه (PEPE): میم کوین جدیدتر که از میم قورباغه پپه الهام گرفته و نوسانات شدیدی را تجربه کرده است.

با وجود ریسک های بالا، میم کوین ها بخش بزرگی از حجم معاملات در بازار را به خود اختصاص داده و توجه بسیاری از سرمایه گذاران را جلب کرده اند.

توکن های وب ۳ (Web3 Tokens)

وب ۳ (Web3) به نسل بعدی اینترنت اشاره دارد که بر پایه فناوری های غیرمتمرکز مانند بلاک چین، هوش مصنوعی (AI)، و متاورس ساخته شده است. هدف وب ۳، بازگرداندن کنترل داده ها و حریم خصوصی به کاربران، به جای متمرکز بودن در دست شرکت های بزرگ فناوری است. توکن های وب ۳ رمزارزهایی هستند که در این اکوسیستم غیرمتمرکز نقش حیاتی ایفا می کنند و به کاربران امکان می دهند تا در اینترنت جدید مشارکت کنند، از خدمات آن بهره مند شوند و یا در حاکمیت آن نقش داشته باشند.

نقش بلاک چین و رمزارزها در وب ۳:

• ذخیره سازی غیرمتمرکز: جایگزینی برای سرورهای متمرکز.
• حاکمیت غیرمتمرکز: کاربران با توکن های حاکمیتی در مدیریت پلتفرم ها نقش دارند.
• هویت دیجیتال: مدیریت هویت و داده های شخصی به صورت امن و خصوصی.
• خدمات محاسباتی و پهنای باند: ارائه منابع شبکه به صورت غیرمتمرکز.

مثال هایی از توکن های وب ۳:

• پولکادات (Polkadot – DOT): پلتفرمی برای اتصال بلاک چین های مختلف و ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز.
• چین لینک (Chainlink – LINK): پلی بین قراردادهای هوشمند و داده های دنیای واقعی.
• فایل کوین (Filecoin – FIL): شبکه ذخیره سازی غیرمتمرکز داده.
• اینترنت کامپیوتر (Internet Computer – ICP): هدف آن ایجاد یک اینترنت جهانی غیرمتمرکز است.

توکن های وب ۳ در حال شکل دهی آینده اینترنت هستند و نقش کلیدی در توسعه برنامه ها و خدمات غیرمتمرکز ایفا می کنند.

توکن های هوش مصنوعی (AI & Big Data Tokens)

با پیشرفت های اخیر در زمینه هوش مصنوعی (AI)، پروژه هایی ظهور کرده اند که فناوری بلاک چین و رمزارزها را با هوش مصنوعی ادغام می کنند. توکن های هوش مصنوعی رمزارزهایی هستند که برای فعال سازی و پشتیبانی از عملیات در پلتفرم ها، اپلیکیشن ها و سرویس های مبتنی بر هوش مصنوعی و کلان داده (Big Data) طراحی شده اند.

کاربرد هوش مصنوعی در بلاک چین و بالعکس:

• بازارهای داده: ایجاد بازارهای غیرمتمرکز برای خرید و فروش داده ها (که توسط هوش مصنوعی تحلیل می شوند).
• اوراکل های هوشمند: استفاده از هوش مصنوعی برای اعتبارسنجی و ارسال داده های خارج از زنجیره به قراردادهای هوشمند.
• الگوریتم های تریدینگ: ربات های معاملاتی مبتنی بر هوش مصنوعی.
• شبکه های محاسباتی غیرمتمرکز: ارائه قدرت پردازشی برای مدل های هوش مصنوعی.

مثال هایی از توکن های هوش مصنوعی:

• گراف (The Graph – GRT): یک پروتکل ایندکس سازی برای کوئری گرفتن از بلاک چین ها، مشابه گوگل برای بلاک چین.
• اوشن پروتکل (Ocean Protocol – OCEAN): پلتفرمی برای تبادل و کسب درآمد از داده ها با حفظ حریم خصوصی.
• فچ دات ای آی (Fetch.ai – FET): پلتفرمی برای ساخت عوامل هوشمند خودکار که خدمات اقتصادی ارائه می دهند.

این حوزه با هدف افزایش کارایی، شفافیت و غیرمتمرکزسازی عملیات مبتنی بر هوش مصنوعی در حال رشد است.

کوین های حریم خصوصی (Privacy Coins)

کوین های حریم خصوصی (Privacy Coins) رمزارزهایی هستند که با هدف اصلی افزایش ناشناس سازی و محافظت از حریم خصوصی کاربران در تراکنش های بلاک چینی طراحی شده اند. برخلاف بیت کوین که تمامی تراکنش ها روی یک بلاک چین عمومی و قابل ردیابی هستند (حتی اگر هویت واقعی پشت آدرس ها مخفی بماند)، پرایوسی کوین ها از فناوری های پیشرفته ای برای پنهان سازی فرستنده، گیرنده و یا مبلغ تراکنش استفاده می کنند.

نحوه عملکرد:

• حلقه های امضا (Ring Signatures): تراکنش ها را با چندین امضای دیگر ترکیب می کنند تا تشخیص امضای واقعی دشوار شود.
• آدرس های مخفی (Stealth Addresses): آدرس های یک بار مصرف برای هر تراکنش ایجاد می کنند.
• اثبات های دانش صفر (Zero-Knowledge Proofs – ZK-SNARKs): امکان اثبات صحت یک تراکنش را بدون افشای اطلاعات مربوط به آن فراهم می کنند.
• ترکیب کننده ها (Mixers/Tumblers): وجوه کاربران را با یکدیگر ترکیب می کنند تا منشأ آن ها مبهم شود (مانند تورنادو کش، اگرچه با حواشی قانونی همراه بوده).

مثال هایی از کوین های حریم خصوصی:

• مونرو (Monero – XMR): یکی از محبوب ترین پرایوسی کوین ها که با استفاده از Ring Signatures و Stealth Addresses، تراکنش ها را کاملاً خصوصی می کند.
• زد کش (Zcash – ZEC): از اثبات های دانش صفر برای مخفی سازی جزئیات تراکنش استفاده می کند.

این کوین ها در جوامعی که حفظ حریم خصوصی اهمیت بالایی دارد، مورد توجه قرار گرفته اند، اما به دلیل امکان استفاده در فعالیت های غیرقانونی، تحت نظارت شدید قانون گذاران قرار دارند.

توکن های صرافی ها (Exchange Tokens)

توکن های صرافی ها رمزارزهایی هستند که توسط صرافی های ارز دیجیتال، چه متمرکز (CEX) و چه غیرمتمرکز (DEX)، منتشر می شوند. این توکن ها کاربردهای مختلفی را درون اکوسیستم همان صرافی ارائه می دهند و می توانند مزایای خاصی را برای دارندگانشان به ارمغان بیاورند.

انواع توکن های صرافی:

• توکن های صرافی های متمرکز (CEX Tokens):
  • هدف: معمولاً برای اعمال تخفیف در کارمزد معاملات، شرکت در لانچ پدها (Launchpads) و برنامه های استیکینگ داخلی صرافی.
  • مثال: بایننس کوین (Binance Coin – BNB) توکن بومی صرافی بایننس، KCS توکن صرافی کوکوین.
• توکن های صرافی های غیرمتمرکز (DEX Tokens):
  • هدف: عمدتاً برای حاکمیت (Governance) پلتفرم، تامین نقدینگی (Liquidity Provision) در استخرهای نقدینگی، و پاداش دهی به تامین کنندگان نقدینگی.
  • مثال: یونی (UNI) توکن صرافی یونی سواپ، کیک (CAKE) توکن صرافی پنکیک سواپ.

این توکن ها به کاربران امکان می دهند تا از خدمات صرافی با هزینه کمتر بهره مند شوند یا در مدیریت آن نقش داشته باشند، که این امر به جذب کاربران بیشتر و افزایش نقدینگی در پلتفرم کمک می کند.

توکن های گیمینگ و متاورس (Gaming & Metaverse Tokens)

با ظهور مفهوم متاورس و رشد بازی های بلاک چینی (Play-to-Earn)، دسته بندی جدیدی از رمزارزها شکل گرفته است: توکن های گیمینگ و متاورس. این توکن ها نقش حیاتی در اقتصادهای مجازی این دنیاهای دیجیتال ایفا می کنند و به کاربران امکان می دهند تا دارایی های درون بازی را مالک شوند، در بازی ها شرکت کنند و یا در توسعه متاورس ها نقش داشته باشند.

کاربردها:

• دارایی های درون بازی: خرید و فروش شخصیت ها، آیتم ها، زمین های مجازی (اغلب به شکل NFT).
• پاداش دهی: کسب توکن به عنوان پاداش برای شرکت در بازی یا انجام فعالیت ها.
• حاکمیت: مشارکت در تصمیم گیری های مربوط به آینده بازی یا متاورس.
• دسترسی: استفاده به عنوان واحد پولی برای ورود به رویدادها یا مناطق خاص در متاورس.

مثال هایی از توکن های گیمینگ و متاورس:

• اکسی اینفینیتی (Axie Infinity – AXS): توکن حاکمیتی بازی Axie Infinity.
• دیسنترالند (Decentraland – MANA): توکن اصلی پلتفرم متاورس Decentraland برای خرید زمین و دارایی.
• سندباکس (The Sandbox – SAND): توکن کاربردی و حاکمیتی بازی Sandbox.
• فلو (Flow – FLOW): بلاک چینی که برای NFTها و بازی های بلاک چینی بهینه سازی شده است.

این توکن ها مرزهای بین دنیای مجازی و واقعی را محو کرده و فرصت های جدیدی را برای کسب درآمد و سرگرمی ارائه می دهند.

ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

ارز دیجیتال بانک مرکزی (Central Bank Digital Currency – CBDC) نوعی از پول دیجیتال است که توسط یک بانک مرکزی صادر و کنترل می شود. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیت کوین، CBDCها کاملاً متمرکز هستند و هدف آن ها ارائه یک نسخه دیجیتالی از ارز ملی کشور است.

تفاوت های کلیدی با رمزارزهای غیرمتمرکز:

• متمرکز بودن: صادرکننده و کنترل کننده آن بانک مرکزی است، نه یک شبکه غیرمتمرکز.
• نظارت: تمامی تراکنش ها توسط بانک مرکزی قابل ردیابی و نظارت هستند.
• پایداری قیمت: ارزش آن مستقیماً با ارز فیات ملی گره خورده و ثابت است.
• هدف: بهبود کارایی سیستم پرداخت، کاهش هزینه ها، افزایش شفافیت (برای دولت) و دسترسی مالی.

CBDCها هنوز در مراحل توسعه و آزمایش در بسیاری از کشورها هستند. چین یکی از پیشگامان در این زمینه است و نمونه هایی مانند یوان دیجیتال را به صورت آزمایشی راه اندازی کرده است. این ارزها پتانسیل زیادی برای تحول سیستم های مالی سنتی دارند، اما نگرانی هایی در مورد حریم خصوصی و کنترل دولتی نیز ایجاد می کنند.

دسته بندی بر اساس اکوسیستم و استاندارد فنی

بسیاری از توکن ها بر بستر بلاک چین های موجود ساخته می شوند و از استانداردهای فنی خاصی پیروی می کنند. شناخت این اکوسیستم ها و استانداردها به درک عمیق تر قابلیت همکاری و نحوه عملکرد توکن ها کمک می کند.

توکن های اکوسیستم اتریوم (ERC-20, ERC-721, ERC-1155)

اتریوم به عنوان اولین و بزرگترین پلتفرم قرارداد هوشمند، میزبان تعداد بی شماری از توکن هاست. سه استاندارد اصلی توکن در اکوسیستم اتریوم وجود دارد که هر یک کاربرد خاص خود را دارند:

• ERC-20: این استاندارد برای توکن های قابل تعویض (Fungible Tokens) استفاده می شود. اکثر توکن های کاربردی، حاکمیتی، دیفای و استیبل کوین ها بر پایه این استاندارد ساخته شده اند. ویژگی های اصلی آن شامل قابلیت انتقال، عرضه کل، و تعداد اعشار است.
  • مثال: USDT (تتر روی اتریوم)، UNI (یونی سواپ).
• ERC-721: این استاندارد برای توکن های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens – NFTs) به کار می رود. هر توکن ERC-721 دارای شناسه منحصربه فردی است و نشان دهنده مالکیت یک دارایی دیجیتال خاص است.
  • مثال: CryptoPunks، Bored Ape Yacht Club.
• ERC-1155: این استاندارد یک رویکرد چند توکنی (Multi-token Standard) را ارائه می دهد که امکان ساخت همزمان توکن های قابل تعویض و غیرقابل تعویض را تحت یک قرارداد هوشمند فراهم می کند. این امر به کاهش هزینه تراکنش ها و افزایش کارایی منجر می شود.
  • مثال: استفاده در بازی ها برای آیتم های درون بازی (که برخی از آن ها NFT هستند و برخی قابل تعویض).

اکوسیستم اتریوم به دلیل جامعه توسعه دهندگان بزرگ و ابزارهای متنوع، همچنان مرجع اصلی برای توکن سازی در دنیای کریپتو باقی مانده است.

توکن های اکوسیستم بایننس اسمارت چین (BEP-20)

بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain – BSC)، که اکنون بخشی از BNB Chain است، یک بلاک چین موازی با بایننس چین (Binance Chain) است. BSC قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارد و با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است. این سازگاری به توسعه دهندگان امکان می دهد تا به راحتی پروژه های خود را از اتریوم به BSC منتقل کنند. استاندارد اصلی توکن در BSC، BEP-20 است.

ویژگی های BEP-20:

• کارمزد پایین تر: نسبت به اتریوم، کارمزد تراکنش ها در BSC معمولاً پایین تر است.
• سرعت بالا: زمان بلوک (Block Time) سریع تر تراکنش ها را با سرعت بیشتری پردازش می کند.
• سازگاری با EVM: به توسعه دهندگان اتریوم اجازه می دهد تا به راحتی پروژه های خود را روی BSC پیاده سازی کنند.

بسیاری از نسخه های پگ شده (Pegged) توکن های دیگر (یعنی نسخه های معادل توکن های شبکه های دیگر که روی BSC ایجاد شده اند) نیز بر پایه BEP-20 هستند. این توکن ها معمولاً با عبارت Binance-Peg در ابتدای نام خود مشخص می شوند.

مثال ها:

• BNB: کوین بومی BNB Chain که به عنوان گس فی و توکن کاربردی در اکوسیستم بایننس استفاده می شود.
• نسخه های BEP-20 از USDT، ADA، SOL و بسیاری توکن های دیگر.

توکن های اکوسیستم ترون (TRC-20)

ترون (Tron) نیز یک پلتفرم بلاک چین است که بر توسعه برنامه های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند تمرکز دارد. ترون نیز استانداردهای توکن خاص خود را دارد که شناخته شده ترین آن ها TRC-20 است. این استاندارد شباهت زیادی به ERC-20 اتریوم دارد و برای ساخت توکن های قابل تعویض روی شبکه ترون استفاده می شود.

ویژگی های TRC-20:

• کارمزد تراکنش پایین: یکی از مزیت های اصلی شبکه ترون، کارمزد بسیار پایین تراکنش هاست.
• سرعت بالا: تراکنش ها در شبکه ترون با سرعت بالا پردازش می شوند.
• قابلیت برنامه ریزی: امکان ساخت DApps و قراردادهای هوشمند.

مثال ها:

• USDT TRC-20: نسخه تتر بر بستر شبکه ترون که به دلیل کارمزد پایین برای انتقال های بین صرافی بسیار محبوب است.
• JST (JusT): توکن کاربردی پلتفرم دیفای Just در اکوسیستم ترون.
• SUN: توکن پلتفرم ماینینگ نقدینگی SUN در شبکه ترون.

اشاره به اکوسیستم های دیگر

علاوه بر اتریوم، بایننس اسمارت چین و ترون، بلاک چین های دیگری نیز وجود دارند که اکوسیستم های توکنی گسترده ای را توسعه داده اند. هر یک از این اکوسیستم ها دارای ویژگی های منحصر به فرد خود هستند و توکن های مختلفی بر بستر آن ها فعالیت می کنند:

• سولانا (Solana): با هدف ارائه مقیاس پذیری بالا و کارمزد پایین، میزبان توکن های SPL (Solana Program Library) است. (مثال: SOL کوین بومی، و توکن های زیادی مانند USDC و RAY بر بستر آن).
• پولکادات (Polkadot): پلتفرمی برای ایجاد اینترنت بلاک چین ها که امکان تعامل پذیری بین بلاک چین های مختلف (پارچین ها) را فراهم می کند. (مثال: DOT کوین بومی، و توکن های پارچین ها).
• کاردانو (Cardano): بلاک چینی با رویکرد تحقیقاتی و علمی برای ایجاد یک پلتفرم پایدار و مقیاس پذیر برای DApps و قراردادهای هوشمند. (مثال: ADA کوین بومی، و توکن های بومی کاردانو).
• آپتیمیزم (Optimism) و آربیتروم (Arbitrum): این ها راه حل های لایه ۲ برای اتریوم هستند که هدفشان افزایش سرعت و کاهش هزینه تراکنش ها در اکوسیستم اتریوم است. (مثال: OP توکن حاکمیتی آپتیمیزم، ARB توکن حاکمیتی آربیتروم).
• کازماس (Cosmos): معروف به اینترنت بلاک چین ها، به توسعه دهندگان اجازه می دهد بلاک چین های مستقل و قابل تعامل را بسازند. (مثال: ATOM کوین بومی، CRO کرونوس).

این اکوسیستم ها هر یک به نوعی در حال رقابت برای جذب توسعه دهندگان و کاربران هستند و تنوع آن ها به رشد و پویایی کلی بازار ارزهای دیجیتال کمک می کند.

نکات مهم در مورد طبقه بندی ارزهای دیجیتال

با وجود دسته بندی های مختلفی که برای ارزهای دیجیتال ارائه شد، درک چند نکته کلیدی برای هر کسی که به این حوزه علاقه مند است، ضروری است. بازار کریپتو پویا و پیچیده است و ماهیت رمزارزها می تواند در طول زمان تغییر کند.

همپوشانی و چندکاربردی بودن بسیاری از ارزها

یکی از مهم ترین واقعیت ها در مورد طبقه بندی ارزهای دیجیتال، همپوشانی قابل توجه بین دسته های مختلف است. یک رمزارز ممکن است به طور همزمان در چندین دسته قرار بگیرد. برای مثال:

• اتریوم (ETH) یک کوین است (چون بلاک چین اختصاصی دارد)، یک آلت کوین است (چون بیت کوین نیست)، یک توکن کاربردی است (چون برای پرداخت گس فی استفاده می شود)، و همچنین یک توکن قرارداد هوشمند است (چون پلتفرمی برای ساخت قراردادهای هوشمند است).
• دوج کوین (DOGE) یک کوین است (بلاک چین اختصاصی دارد)، یک آلت کوین است، یک میم کوین است، و گاهی به عنوان توکن پرداختی نیز استفاده می شود.
• یک NFT می تواند یک توکن غیرقابل تعویض باشد و همزمان بخشی از یک بازی بلاک چینی (توکن گیمینگ) یا یک دنیای متاورس (توکن متاورس) باشد.

این همپوشانی نشان می دهد که دسته بندی ها صرفاً ابزارهایی برای درک بهتر هستند و هر رمزارز می تواند ابعاد مختلفی داشته باشد.

پویایی و تغییر مستمر دسته بندی ها

فناوری بلاک چین و بازار ارزهای دیجیتال به سرعت در حال تکامل هستند. پروژه های جدید با ایده های نوآورانه ظهور می کنند و پروژه های موجود نیز دائماً به روزرسانی می شوند. این پویایی به این معنی است که دسته بندی ها نیز ثابت نیستند و ممکن است با گذر زمان تغییر کنند:

• یک رمزارز که در ابتدا فقط یک میم کوین ساده بود، ممکن است با توسعه اکوسیستم و ایجاد کاربردهای واقعی، به یک توکن کاربردی یا حتی یک پلتفرم تبدیل شود (مانند شیبا اینو).
• استانداردهای جدید توکن یا مدل های اقتصادی نوین می توانند دسته های کاملاً جدیدی از رمزارزها را ایجاد کنند.

همواره باید به این نکته توجه داشت که بازار کریپتو در حال بلوغ است و تعریف ها و دسته بندی ها نیز بر این اساس تکامل می یابند.

اهمیت تحقیق و دانش پیش از هرگونه تصمیم گیری

با توجه به پیچیدگی و پویایی بازار ارزهای دیجیتال، مهم ترین نکته برای هر فردی که قصد ورود به این حوزه را دارد، تحقیق و دانش کافی است. صرف اتکا به نام ها یا دسته بندی های کلی کافی نیست.

پیش از هرگونه سرمایه گذاری یا استفاده از یک رمزارز، باید:

• وایت پیپر (Whitepaper) پروژه را مطالعه کنید.
• تیم توسعه دهنده و حامیان پروژه را بررسی کنید.
• کاربردهای واقعی و نقشه راه (Roadmap) پروژه را ارزیابی کنید.
• ریسک ها و نوسانات بازار را در نظر بگیرید.
• اخبار و تحولات مربوط به آن رمزارز و حوزه فعالیتش را دنبال کنید.

دانش و آگاهی، کلید موفقیت در بازاری است که هم پتانسیل رشد بالایی دارد و هم ریسک های قابل توجهی را به همراه دارد.

بازار ارزهای دیجیتال می تواند بسیار پرنوسان باشد و سرمایه شما در معرض خطر است. همیشه پیش از سرمایه گذاری، تحقیقات جامع خود را انجام دهید و تنها به میزانی سرمایه گذاری کنید که تحمل از دست دادنش را داشته باشید.

نتیجه گیری و جمع بندی

درک طبقه بندی ارزهای دیجیتال، گامی اساسی برای ورود آگاهانه و موفقیت در بازار پرشتاب و پیچیده رمزارزهاست. این مقاله به شما کمک کرد تا با دسته بندی های اصلی رمزارزها بر اساس ماهیت پایه (کوین و توکن، بیت کوین و آلت کوین، شت کوین)، کاربردهای اصلی (استیبل کوین، دیفای، حاکمیتی، کاربردی، پرداختی، NFT، میم کوین، وب ۳، هوش مصنوعی، گیمینگ و متاورس، و CBDC) و اکوسیستم های فنی (اتریوم، بایننس اسمارت چین، ترون و دیگر بلاک چین ها) آشنا شوید.

دانستن این دسته بندی ها به شما امکان می دهد تا فراتر از نام های صرف، به عمق عملکرد و پتانسیل هر پروژه پی ببرید. بازار رمزارزها به دلیل ماهیت متن باز بلاک چین و نوآوری های مداوم، همواره در حال تغییر است و تعداد رمزارزها به طور پیوسته افزایش می یابد. به همین دلیل، هیچ دسته بندی ثابت و نهایی وجود ندارد و همپوشانی های زیادی بین دسته های مختلف دیده می شود. با این حال، چارچوب های ارائه شده در این مقاله، ابزاری قدرتمند برای تحلیل و تصمیم گیری در اختیار شما قرار می دهند.

مهم ترین نکته در مواجهه با این بازار، تاکید بر اهمیت تحقیق شخصی و مداوم است. اطلاعات دقیق و به روز، به شما کمک می کند تا ریسک ها را به درستی ارزیابی کرده و از فرصت های موجود به بهترین شکل بهره مند شوید. با دانش کافی، می توانید تصمیمات آگاهانه ای اتخاذ کنید و تجربه لذت بخشی از حضور در دنیای ارزهای دیجیتال داشته باشید.

سوالات متداول

چرا تعدد انواع ارز دیجیتال داریم؟

تعداد بالای ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت متن باز فناوری بلاک چین است که به هر توسعه دهنده ای امکان می دهد تا پروژه های جدیدی را خلق کند. این امر منجر به ظهور ایده های نوآورانه، فورک ها از بلاک چین های موجود، پاسخ به ترندهای جدید بازار و حتی متاسفانه، ایجاد کلاهبرداری ها شده است. با این حال، این تنوع فرصت های گسترده ای را برای کاربردها و سرمایه گذاری های مختلف فراهم می آورد.

یک ارز دیجیتال می تواند در چند دسته قرار بگیرد؟

بله، بسیاری از ارزهای دیجیتال به طور همزمان در چندین دسته طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال، اتریوم (ETH) هم یک کوین است (چون بلاک چین اختصاصی دارد)، هم یک آلت کوین، هم یک توکن کاربردی (برای پرداخت گس فی) و هم یک پلتفرم برای قراردادهای هوشمند. این همپوشانی ها نشان دهنده ابعاد مختلف و کاربردهای متنوع هر رمزارز است.

کوین و توکن چه تفاوتی با هم دارند؟

تفاوت اصلی در این است که کوین ها (مانند بیت کوین یا اتریوم) دارای بلاک چین اختصاصی خود هستند و به عنوان سوخت اصلی و واحد پرداخت کارمزد در آن شبکه عمل می کنند. اما توکن ها (مانند تتر یا یونی سواپ) بلاک چین اختصاصی ندارند و بر بستر بلاک چین یک کوین دیگر (مانند اتریوم یا ترون) با استفاده از قراردادهای هوشمند ساخته می شوند. برای پرداخت کارمزد تراکنش توکن ها، باید از کوین بومی بلاک چین میزبان استفاده کرد.

آیا شت کوین ها همان میم کوین ها هستند؟

خیر، لزوماً یکی نیستند، اما همپوشانی قابل توجهی دارند. شت کوین اصطلاحی است که برای ارزهای دیجیتال بدون ارزش ذاتی یا کاربرد مشخص به کار می رود و اغلب با هدف کلاهبرداری یا پامپ و دامپ ایجاد می شوند. میم کوین (مانند دوج کوین یا شیبا اینو) از شوخی های اینترنتی الهام گرفته است. در حالی که بسیاری از میم کوین ها ممکن است ویژگی های شت کوین را داشته باشند (نوسانات بالا، عدم هدف مشخص)، برخی از آن ها مانند دوج کوین یا شیبا اینو توانسته اند با حمایت جامعه و توسعه اکوسیستم، از تعریف صرفاً شت کوین فاصله بگیرند و کاربردها یا جامعه فعالی پیدا کنند.

چگونه می توان از این دسته بندی ها برای سرمایه گذاری استفاده کرد؟

این دسته بندی ها به شما کمک می کنند تا:

1. درک ریسک: ریسک های مرتبط با هر دسته (مثلاً ریسک بالای میم کوین ها و شت کوین ها، پایداری استیبل کوین ها) را شناسایی کنید.
2. شناسایی فرصت ها: با تمرکز بر حوزه های نوظهور (مانند دیفای، وب ۳، هوش مصنوعی) فرصت های سرمایه گذاری بلندمدت را بیابید.
3. تنوع بخشیدن به سبد سرمایه: با ترکیب ارزهای دیجیتال از دسته های مختلف، ریسک سبد سرمایه خود را مدیریت کنید.
4. تحقیق عمیق تر: با شناخت دسته بندی ها، می توانید روی پروژه های خاص در حوزه های مورد علاقه خود عمیق تر تحقیق کنید.

اما همیشه به یاد داشته باشید که تحقیق شخصی و جامع (DYOR) پیش از هرگونه تصمیم گیری مالی ضروری است.

بهترین منبع برای مشاهده لیست کامل ارزهای دیجیتال چیست؟

معتبرترین و کامل ترین منبع برای مشاهده لیست لحظه ای ارزهای دیجیتال، ارزش بازار (Market Cap)، حجم معاملات، و دسته بندی آن ها، وب سایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap.com) است. این وب سایت اطلاعات جامعی درباره هزاران رمزارز و صرافی های مربوطه ارائه می دهد.