ریوایز مقاله یعنی چی

ریوایز مقاله به فرآیند بازنگری اصلاح و بهبود یک مقاله علمی پس از ارسال به ژورنال و بر اساس نظرات تخصصی داوران گفته می‌شود. این مرحله فرصتی است برای نویسندگان تا کیفیت کار خود را پیش از پذیرش نهایی برای چاپ ارتقا دهند و به پرسش‌ها و نقدهای داوران پاسخ دهند.

ریوایز مقاله چیست؟

ریوایز مقاله (Revise) یکی از مراحل حیاتی در چرخه انتشار مقالات علمی در ژورنال‌های معتبر است. پس از اینکه نویسنده مقاله خود را به یک ژورنال ارسال می‌کند (سابمیت می‌کند) مقاله توسط هیئت تحریریه بررسی اولیه شده و در صورت تناسب موضوعی و رعایت فرمت‌های اولیه برای داوری تخصصی (Peer Review) به دست چند متخصص در آن حوزه سپرده می‌شود. داوران مقاله را از جنبه‌های مختلف علمی روش‌شناسی نگارشی نوآوری و ارتباط با ادبیات موضوعی موجود به دقت ارزیابی می‌کنند و نقاط قوت و ضعف آن را مشخص می‌کنند. نتیجه داوری به صورت پیشنهادی به ادیتور (سردبیر) ژورنال ارائه می‌شود. ادیتور بر اساس گزارش‌های داوران یکی از تصمیمات اصلی را اتخاذ و به نویسنده ابلاغ می‌کند: پذیرش (Accept) رد (Reject) یا ریوایز (Revise). ریوایز به این معنی است که مقاله دارای پتانسیل لازم برای چاپ در ژورنال است اما پیش از پذیرش نهایی نیاز به اعمال اصلاحات و بازنگری‌هایی بر اساس نظرات و پیشنهادات داوران دارد.

ریوایز و ریسابمیت در مقالات چیست؟

اصطلاحات ریوایز (Revise) و ریسابمیت (Resubmit) دو بخش جدایی‌ناپذیر از یک فرآیند واحد در دنیای نشر آکادمیک هستند. ریوایز به معنای خودِ عمل بازنگری اصلاح و ویرایش مقاله بر اساس بازخورد دریافتی از داوران و ادیتور ژورنال است. این مرحله شامل مطالعه دقیق نظرات تحلیل نقدها انجام تغییرات لازم در متن جداول شکل‌ها و سایر بخش‌های مقاله و همچنین تهیه پاسخ مکتوب به تمامی نکات مطرح شده توسط داوران است. ریسابمیت در مقابل به اقدام فیزیکی یا الکترونیکی ارسال مجدد نسخه اصلاح شده مقاله به همراه مستندات مربوطه (مانند فایل پاسخ به داوران و نسخه مشخص شده با تغییرات) به سیستم ژورنال گفته می‌شود. بنابراین ریوایز مرحله آماده‌سازی و اصلاح محتوا است در حالی که ریسابمیت مرحله نهایی ارسال نسخه بازبینی شده برای بررسی مجدد توسط ژورنال است. این دو اصطلاح پشت سر هم می‌آیند؛ ابتدا ریوایز انجام می‌شود و سپس مقاله ریسابمیت می‌گردد.

انواع ریوایز مقاله

تصمیم به ریوایز مقاله معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود که نشان‌دهنده میزان تغییرات مورد نیاز و همچنین فرآیند بررسی مجدد پس از ارسال است. این دو نوع ریوایز زمان‌بندی و حجم کار متفاوتی را برای نویسنده و ژورنال به همراه دارند.

مینور ریوایز (Minor Revise)

مینور ریوایز یا بازنگری جزئی زمانی اتفاق می‌افتد که مقاله از نظر محتوای علمی روش‌شناسی و نوآوری در وضعیت قابل قبولی قرار دارد اما دارای اشکالات کوچکی است که بر وضوح دقت یا فرمت آن تأثیر می‌گذارد. این اصلاحات معمولاً شامل رفع اشتباهات نگارشی و گرامری بهبود وضوح جملات تصحیح فرمت جداول و شکل‌ها اضافه کردن چند ارجاع تکمیلی یا ارائه توضیحات مختصر در مورد برخی جزئیات است. در حالت مینور ریوایز تغییرات مورد نیاز عموماً ساختار اصلی مقاله یا نتایج کلیدی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند. پس از اینکه نویسنده اصلاحات لازم را انجام داد و مقاله را ریسابمیت کرد معمولاً مقاله دیگر به داوران اصلی ارسال نمی‌شود بلکه توسط ادیتور ژورنال یا یکی از اعضای هیئت تحریریه بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که اصلاحات خواسته شده به درستی اعمال شده‌اند. به همین دلیل فرآیند تصمیم‌گیری پس از مینور ریوایز معمولاً سریع‌تر از ماژور ریوایز است.

ماژور ریوایز (Major Revise)

ماژور ریوایز یا بازنگری کلی نشان‌دهنده این است که مقاله دارای نقاط ضعف قابل توجهی است که نیاز به تغییرات اساسی دارند. این تغییرات ممکن است شامل بازنگری گسترده در روش تحقیق انجام تحلیل‌های آماری جدید اضافه کردن داده‌های بیشتر بازنویسی بخش‌های مهمی از مقدمه یا بحث بهبود قابل ملاحظه در ساختار کلی مقاله یا حتی انجام آزمایش‌های تکمیلی باشد. در واقع در ماژور ریوایز نقدها و پیشنهادات داوران به جنبه‌های کلیدی و بنیادین مقاله مربوط می‌شوند. پس از اینکه نویسنده اصلاحات عمده را انجام داد و مقاله را ریسابمیت کرد مقاله معمولاً مجدداً برای داوران اصلی ارسال می‌شود تا آن‌ها نسخه بازبینی شده را بررسی کرده و تأیید کنند که نقاط ضعف قبلی برطرف شده‌اند. این فرآیند داوری مجدد زمان‌برتر از بررسی ادیتوری در مینور ریوایز است و نتیجه آن می‌تواند دوباره ریوایز (در صورت عدم رفع کامل اشکالات) پذیرش یا حتی ریجکت باشد.

دلایل ریوایز خوردن مقاله

دلایل متعددی می‌تواند منجر به دریافت تصمیم ریوایز برای یک مقاله شود. این دلایل معمولاً بازتاب‌دهنده نقاط ضعفی هستند که داوران یا ادیتور در ارزیابی اولیه مقاله شناسایی کرده‌اند. درک این دلایل به نویسندگان کمک می‌کند تا در فرآیند بازنگری تمرکز خود را بر روی بهبود جنبه‌های خاصی از مقاله قرار دهند. یکی از رایج‌ترین دلایل مشکلات مربوط به نگارش و زبان مقاله است مانند اشتباهات گرامری املایی یا استفاده نادرست از اصطلاحات تخصصی که وضوح متن را کاهش می‌دهد. ضعف در روش‌شناسی تحقیق نیز دلیل شایعی است؛ داوران ممکن است به طراحی مطالعه روش‌های جمع‌آوری داده یا تحلیل‌های آماری ایراد بگیرند. عدم نوآوری یا کمبود نتایج جدید و قابل توجه نسبت به کارهای قبلی در همان حوزه یا عدم ارتباط کافی با پیشینه تحقیق و ادبیات موضوعی نیز می‌تواند منجر به ریوایز شود. مشکلات ساختاری مانند نبود مقدمه یا نتیجه‌گیری مناسب طولانی بودن بیش از حد پاراگراف‌ها یا عدم منطق در ترتیب بخش‌ها نیز از دلایل دیگر هستند. علاوه بر این ضعف در استدلال و بحث نتایج عدم ارائه شواهد کافی برای حمایت از ادعاها یا تکرار مکرر مطالب می‌تواند مقاله را نیازمند بازنگری کند. گاهی اوقات نیز داوران ممکن است درخواست شفاف‌سازی در مورد داده‌ها شکل‌ها یا جداول داشته باشند.

چرا ریوایز کردن اهمیت دارد؟

ریوایز کردن مقاله نه تنها یک الزام برای پذیرش در بسیاری از ژورنال‌های معتبر است بلکه یک فرصت بی‌نظیر برای ارتقاء کیفیت علمی کار نویسنده محسوب می‌شود. اهمیت ریوایز در چندین جنبه کلیدی نهفته است. اولاً نظرات داوران متخصص که خود در زمینه موضوعی مقاله فعالیت می‌کنند به شناسایی نقاط ضعفی کمک می‌کند که ممکن است از دید نویسنده پنهان مانده باشند. این بازخورد سازنده نویسنده را قادر می‌سازد تا دقت وضوح استحکام علمی و اعتبار مقاله خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. ثانیاً فرآیند ریوایز نشان‌دهنده این است که مقاله دارای پتانسیل لازم برای چاپ در ژورنال مورد نظر است و نیازمند ریجکت کامل نیست. این به معنی صرفه‌جویی در زمان و تلاش نویسنده برای یافتن ژورنال دیگر و طی کردن فرآیند سابمیت از ابتدا است. ثالثاً پاسخگویی دقیق و محترمانه به نظرات داوران و اعمال اصلاحات نشان‌دهنده جدیت حرفه‌ای بودن و تعهد نویسنده به اصول پژوهش و نشر علمی است که می‌تواند تأثیر مثبتی بر تصمیم نهایی ادیتور داشته باشد. در نهایت مقاله‌ای که با موفقیت فرآیند ریوایز را طی کرده و پذیرفته می‌شود معمولاً از کیفیت بالاتری برخوردار است و احتمالاً تأثیر بیشتری در جامعه علمی خواهد داشت.

ریوایز خوردن مقاله و ریجکت شدن

در فرآیند داوری مقاله توسط ژورنال‌ها نتایج اصلی معمولاً به سه دسته تقسیم می‌شوند: پذیرش (Accept) ریجکت (Reject) و ریوایز (Revise). تفاوت اساسی میان ریوایز خوردن مقاله و ریجکت شدن آن در پتانسیل مقاله برای چاپ در ژورنال مورد نظر است. ریجکت شدن به این معنی است که مقاله در وضعیت فعلی یا حتی با انجام اصلاحات عمده برای چاپ در آن ژورنال خاص مناسب تشخیص داده نشده است. دلایل ریجکت می‌تواند بسیار متنوع باشد از جمله عدم تناسب موضوعی با حوزه فعالیت ژورنال ضعف‌های اساسی در روش‌شناسی یا نتایج عدم نوآوری کافی یا کیفیت نگارشی بسیار پایین. در مقابل ریوایز خوردن مقاله به این معناست که مقاله دارای ارزش علمی لازم برای چاپ است اما برای رسیدن به استاندارد نهایی ژورنال نیاز به اصلاحات و بهبودهایی دارد. به عبارت دیگر ریوایز یک فرصت است در حالی که ریجکت پایان مسیر مقاله در آن ژورنال خاص محسوب می‌شود (هرچند مقاله ریجکت شده می‌تواند پس از بازنگری برای ژورنال دیگری ارسال شود). نرخ ریوایز در بسیاری از ژورنال‌ها بالا است و دریافت تصمیم ریوایز نه تنها نشانه ضعف مطلق نیست بلکه می‌تواند نشانه‌ای از پتانسیل مقاله و تمایل ژورنال به چاپ آن پس از بهبودهای لازم باشد.

تفاوت ریوایز با ویراستاری چیست؟

اگرچه هر دو فرآیند ریوایز و ویراستاری (Editing) شامل اعمال تغییرات در متن مقاله هستند اما از نظر زمان انجام هدف و منبع بازخورد تفاوت‌های بنیادینی با یکدیگر دارند. ویراستاری معمولاً پیش از ارسال مقاله به ژورنال انجام می‌شود و هدف آن بهبود کلی کیفیت نگارشی املایی گرامری دستوری وضوح جملات و فرمت‌بندی مقاله بر اساس استانداردهای عمومی یا استایل‌نامه ژورنال مورد نظر است. ویراستاری می‌تواند توسط خود نویسنده همکاران یا ویراستاران حرفه‌ای انجام شود و مبنای آن دانش زبانی قواعد نگارشی و فرمت‌بندی است. در مقابل ریوایز *پس از* ارسال مقاله و دریافت بازخورد از داوران و ادیتور ژورنال انجام می‌شود. هدف اصلی ریوایز اعمال تغییرات *مشخص و هدفمند* بر اساس نقدها و پیشنهادات تخصصی داوران است که ممکن است به جنبه‌های علمی روش‌شناسی تحلیل داده‌ها تفسیر نتایج ارتباط با پیشینه تحقیق و یا ساختار منطقی مقاله مربوط باشد. به عبارت دیگر ویراستاری یک فرآیند عمومی بهبود زبانی و فرمت‌بندی است که قبل از داوری انجام می‌شود در حالی که ریوایز یک فرآیند تخصصی اصلاح محتوا و ساختار بر اساس بازخورد کارشناسان (داوران) است که پس از داوری اولیه صورت می‌گیرد.

راهنمایی کامل برای ریوایز و ارسال مجدد مقاله به ژورنال

فرآیند ریوایز و ارسال مجدد مقاله به ژورنال نیازمند دقت صبر و رویکردی سیستماتیک است. پس از دریافت ایمیل حاوی تصمیم ریوایز از سوی ژورنال نویسنده وارد فاز مهمی برای آماده‌سازی مقاله جهت بررسی مجدد می‌شود. این فرآیند شامل چندین گام کلیدی است که اجرای صحیح آن‌ها شانس پذیرش نهایی مقاله را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

دریافت نظرات داوران

اولین و شاید مهم‌ترین گام مطالعه دقیق و کامل نامه ادیتور و گزارش‌های داوران است. این مرحله نباید با عجله انجام شود. توصیه می‌شود چندین بار گزارش‌ها را بخوانید نکات اصلی را هایلایت کنید و سعی کنید منظور دقیق داوران را از هر نقد یا پیشنهاد درک کنید. گاهی اوقات ممکن است نظرات متناقض باشند یا نیاز به شفاف‌سازی داشته باشند. درک عمیق از بازخوردها پایه و اساس پاسخگویی مناسب و انجام اصلاحات صحیح است. در این مرحله تهیه یک لیست یا جدول از تمامی نکات مطرح شده توسط هر داور به همراه شماره صفحه یا خط مربوطه در مقاله اصلی می‌تواند بسیار مفید باشد و به سازماندهی فرآیند ریوایز کمک کند.

تهیه پاسخ به نظرات داوران

یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های فرآیند ریوایز تهیه یک سند جداگانه تحت عنوان «پاسخ به نظرات داوران» (Response to Reviewers) است. در این سند شما باید به *هر یک* از نقدها و پیشنهادات مطرح شده توسط *هر داور* به صورت جداگانه و با جزئیات پاسخ دهید. این پاسخ باید شامل تکرار نظر داور (برای وضوح) توضیح دقیق اقدامی که برای رفع آن انجام داده‌اید (مثلاً: «این بخش در صفحه X پاراگراف Y اصلاح شد») و در صورت لزوم ارائه دلیل علمی یا منطقی برای عدم اعمال یک پیشنهاد خاص (البته با احترام و ارائه شواهد) باشد. لحن پاسخ باید کاملاً حرفه‌ای محترمانه و سازنده باشد. نشان دادن اینکه شما هر یک از نظرات را با دقت بررسی کرده‌اید و اقدامات لازم را انجام داده‌اید برای ادیتور و داوران بسیار مهم است.

انجام اصلاحات در مقاله ریوایز خورده

پس از درک کامل نظرات و تهیه پیش‌نویس پاسخ‌ها نوبت به اعمال تغییرات واقعی در متن مقاله می‌رسد. بر اساس لیست اصلاحات و پاسخ‌های آماده شده شروع به ویرایش بخش‌های مختلف مقاله کنید. این تغییرات می‌تواند شامل بازنویسی جملات یا پاراگراف‌ها اضافه کردن اطلاعات جدید حذف بخش‌های غیرضروری اصلاح جداول و شکل‌ها به‌روزرسانی ارجاعات یا حتی بازنگری در تحلیل داده‌ها باشد. در بسیاری از ژورنال‌ها لازم است که یک نسخه از مقاله را با استفاده از ابزارهایی مانند Track Changes در نرم‌افزار Word تهیه کنید تا تمامی تغییرات انجام شده نسبت به نسخه قبلی به وضوح مشخص باشند. همچنین تهیه یک نسخه «تمیز» (Clean Copy) که تغییرات در آن اعمال شده و Track Changes خاموش است معمولاً ضروری است.

ارسال مجدد مقاله به همراه پاسخ به نظرات داوران

هنگامی که تمامی اصلاحات انجام شد و سند پاسخ به داوران نهایی گردید زمان ارسال مجدد مقاله فرا می‌رسد. این مرحله معمولاً از طریق همان سیستم آنلاین ژورنال که برای سابمیت اولیه استفاده شده بود انجام می‌شود. اطمینان حاصل کنید که تمامی فایل‌های مورد نیاز را آپلود کرده‌اید: نسخه اصلاح شده مقاله (در فرمت‌های خواسته شده مثلاً نسخه با تغییرات و نسخه تمیز) سند پاسخ به داوران و هرگونه فایل تکمیلی دیگر مانند داده‌های خام یا شکل‌های با کیفیت بالا. در هنگام ارسال مجدد معمولاً بخشی برای ارائه توضیحات تکمیلی به ادیتور وجود دارد که می‌توانید در آن به صورت مختصر به تغییرات اصلی اشاره کنید و از ادیتور و داوران برای راهنمایی‌هایشان تشکر نمایید.

بررسی مجدد توسط داوران

پس از ارسال مجدد مقاله شما وارد فاز بررسی مجدد می‌شود. همانطور که قبلاً اشاره شد در حالت مینور ریوایز این بررسی معمولاً توسط ادیتور انجام می‌شود که صرفاً کنترل می‌کند آیا اصلاحات خواسته شده اعمال شده‌اند یا خیر. اما در حالت ماژور ریوایز مقاله اغلب مجدداً برای همان داوران اصلی یا داوران جدیدی ارسال می‌شود تا آن‌ها نسخه اصلاح شده و پاسخ شما به نظراتشان را ارزیابی کنند. این مرحله ممکن است به اندازه داوری اولیه زمان‌بر باشد. داوران در این مرحله بررسی می‌کنند که آیا نقاط ضعف قبلی به طور کامل و قانع‌کننده برطرف شده‌اند و آیا پاسخ‌های شما منطقی و مستدل هستند.

پذیرش و چاپ مقاله

اگر ادیتور و داوران (در صورت بررسی مجدد) از کیفیت اصلاحات انجام شده رضایت داشته باشند تصمیم نهایی مبنی بر پذیرش مقاله (Acceptance) صادر می‌شود. در این مرحله ممکن است مقاله برای آخرین بار جهت انجام ویراستاری نهایی (Copyediting) از نظر نگارشی املایی و فرمت‌بندی دقیق بر اساس استایل‌نامه ژورنال به بخش تولید ارسال شود. پس از تأیید نهایی نویسنده بر نسخه پیش از چاپ (Proof) مقاله به صورت آنلاین و سپس در شماره مربوطه از ژورنال منتشر خواهد شد. این نقطه پایان موفقیت‌آمیز فرآیند ریوایز و تلاش‌های نویسنده برای ارتقاء کیفیت کار خود است.

اصطلاحات رایج در ارسال مقاله به ژورنال های بین المللی و ISI

در فرآیند ارسال و پیگیری مقالات در ژورنال‌های بین‌المللی به ویژه ژورنال‌های نمایه شده در پایگاه‌های معتبری مانند ISI Web of Science یا Scopus با اصطلاحات تخصصی متعددی روبرو می‌شوید. آشنایی با این واژگان برای نویسندگان پژوهشگر ضروری است:

• سابمیت (Submit): عمل اولیه ارسال دست‌نوشته مقاله به سیستم آنلاین ژورنال.
• پیر ریویو (Peer Review): فرآیند ارزیابی مقاله توسط متخصصان همکار (داوران) در همان زمینه علمی.
• ادیتور (Editor) / سردبیر: فرد مسئول مدیریت فرآیند داوری و تصمیم‌گیری نهایی در مورد پذیرش یا رد مقاله.
• اکسپتنس (Acceptance): پذیرش رسمی مقاله برای چاپ در ژورنال.
• ریجکشن (Rejection): رد مقاله و عدم پذیرش آن برای چاپ در ژورنال.
• مینور ریوایز (Minor Revise): درخواست اصلاحات جزئی در مقاله.
• ماژور ریوایز (Major Revise): درخواست اصلاحات عمده و اساسی در مقاله.
• ریسپانس تو ریویورز (Response to Reviewers): سندی که نویسنده در آن به صورت نقطه‌به‌نقطه به نظرات داوران پاسخ می‌دهد.
• کاور لتر (Cover Letter): نامه‌ای رسمی از نویسنده به ادیتور ژورنال که همراه با سابمیت اولیه مقاله ارسال می‌شود و در آن به معرفی مقاله و اهمیت آن پرداخته می‌شود.
• پروف‌خوانی (Proofreading): مرحله نهایی بازبینی مقاله پیش از چاپ برای اطمینان از صحت نگارشی املایی و فرمت‌بندی.
• DOI (Digital Object Identifier): شناسه‌ای منحصربه‌فرد برای مقالات علمی که امکان دسترسی دائمی به آن‌ها را فراهم می‌کند.
• ISI / Web of Science و Scopus: پایگاه‌های داده استنادی معتبر که ژورنال‌های با کیفیت بالا را نمایه می‌کنند و مقالات منتشر شده در آن‌ها از اعتبار بین‌المللی بالایی برخوردارند.
• کواثور (Co-author): نویسندگان همکار مقاله.
• ابسترکت (Abstract): خلاصه مقاله.
• کلمات کلیدی (Keywords): واژگانی که موضوع اصلی مقاله را مشخص می‌کنند.

اگر نظر داوران در رابطه با موضوعی اشتباه بود چیکار باید بکنیم؟

اگر معتقدید نظر داور اشتباه است باید در سند پاسخ به داوران با احترام کامل و ارائه دلایل علمی مستدل و شواهد محکم (مانند استناد به منابع معتبر) توضیح دهید که چرا با آن نظر موافق نیستید و اقدام اصلاحی انجام نداده‌اید.

آیا باید همه اصلاحات انجام شود؟

اصلاحات اجباری (مانند رفع ایرادات روش‌شناسی یا داده‌ای) حتماً باید انجام شوند. پیشنهادات داوران نیز باید جدی گرفته شوند اما اگر دلیل علمی قوی برای عدم اعمال یک پیشنهاد دارید می‌توانید با توضیح قانع‌کننده در پاسخ به داوران آن را انجام ندهید.

آیا روش ریوایز در رشته‌های مختلف متفاوت است؟

فرآیند کلی ریوایز (دریافت بازخورد اصلاح پاسخگویی ارسال مجدد) در اکثر رشته‌ها مشابه است اما جزئیات ممکن است بسته به حوزه تخصصی نوع تحقیق (مثلاً آزمایشگاهی میدانی نظری) و الزامات خاص هر ژورنال متفاوت باشد.