ایجاد بانک سلولی گونه های در خطر انقراض در سازمان محیط زیست

مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به قدمت نسبتا بالای بانک ژن در سازمان حفاظت محیط زیست، از تلاش این سازمان برای ایجاد بانک سلولی برای حفظ سلول های زنده گونه های در خطر انقراض همچون یوزپلنگ، میش مرغ و… خبر داد.

محمد رضا اشرفی زاده در گفت و گو با مجله برترین ها درباره بانک های ژن اظهار کرد: آنچه که در زمینه بانک های ژن در دنیا اتفاق می افتد، مثالی از کشتی نوح است. حضرت نوح (ع) نمونه هایی از حیوانات را در یک کشتی جمع آوری و برای آیندگان ذخیره کردند. در بانک ژن نیز هدف اصلی، ذخیره گونه های جانوری برای نسل های آینده است.

وی افزود: با افزایش جمعیت، توسعه و صنعتی شدن جهان به سمت کوچک تر شدن جامعه جانوری، تخریب زیستگاه ها و … حرکت کردیم. تخریب زیستگاه ها فشار مضاعفی را به جمعیت ها وارد کرد. بر همین اساس هدف اصلی بانک های ژن این است که از نمونه های ذخایر ژنتیکی به ویژه گونه های در خطر انقراض حفاظت کند. 

مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاطت محیط زیست با بیان اینکه بانک ژن قدمت زیادی دارد، اظهار کرد: سال 1384 سازمان حفاظت محیط زیست احداث بانک ژن را آغاز کرد. در این بانک صرفا نمونه های در خطر انقراض نگهداری نمی شود بلکه نمونه های تمام گونه های جانوری و گیاهی در آن نگهداری و برای نسل های آینده حفظ می شوند.

وی افزود: بانک های ژن انواع و اقسام متفاوتی دارند و از جمله آن ها بانک های DNA و بانک های سلولی هستند که در بانک های ژن دنیا نیز وجود دارد. در سازمان حفاظت محیط زیست بانک بافت نیز وجود دارد، به این معنا که از تلفاتی که در سطح کشور اتفاق می افتد نمونه برداری و به شرایط نگهداری خاصی منتقل می شود. 

به گفته اشرفی زاده بانک ژن فرایندی دارد. کنترل کیفی روی نمونه ها انجام می شود و آن نمونه هایی که استانداردهای سازمان را داشته باشند، جمع آوری می شوند و در مخازن قرار می گیرند اما آنچه که در دستور کار قرار گرفته تا پیگیری شود، ایجاد بانک سلولی در سازمان حفاظت محیط زیست است.

وی افزود: هدف اصلی از تشکیل بانک سلولی حفاظت از سلول های زنده گونه های جانوری است و در تلاشیم تا زمینه را برای ذخیره ژن گونه های در خطر انقراضی همچون یوزپلنگ، میش مرغ، گوزن زرد ایرانی، گور ایرانی و…. فراهم کنیم.

مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی درپاسخ به مجله برترین ها درباره اینکه آیا انتقال نمونه گونه ها به سایر نقاط جهان صورت می گیرد یا خیر؟ گفت: در تمام دنیا پژوهش ها و مطالعاتی در زمینه وضعیت ژنتیک گونه ها انجام می شود. ما در ایران نیز نیاز داریم که گونه های کشورهای مختلف را مطالعه کنیم، به همین دلیل در کشورمان نمونه هایی هستند که در شرایط خاصی نگهداری می شوند همانطور که از ایران نیز نمونه هایی به سایر نقاط منتقل و حفاظت می شوند.

وی با اشاره به قانون حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی کشور اظهار کرد: این قانون هم برای خروج ذخایر ژنتیکی از کشور و هم برای ورود منابع ژنتیکی از خارج به کشور مقررات و شرایطی را در نظر گرفته است و پایش و نظارت ها در زمینه حیات وحش و صدور مجوزها با کمک سازمان حفاظت محیط زیست صورت می گیرد.

اشرفی زاده افزود: اگر محققی بخواهد نمونه ای را از کشور به قصد مطالعات و پژوهش خارج کند، باید هماهنگی های لازم را با سازمان حفاظت محیط زیست انجام دهد. از جمله اقداماتی که در دستور کار قرار دارد، طراحی سامانه جامع منابع ژنتیکی حیا وحش کشور است که برخی فرایندهای آن انجام شده است و در تلاشیم تا به زودی به بهره برداری برسد.

وی تاکید کرد: اگر خروج نمونه ها از کشور، بدون هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست انجام شود، نوعی تخلف است و قانونگذار مجازاتی برای این تخلف در نظر گرفته است و با آن برخورد خواهد کرد.

اشرفی زاده در پایان درباره مقالاتی که در زمینه ژنتیک منتشر می شوند، نیز اظهار کرد: تمام مقالات خارجی و داخلی که از نمونه های منابع ژنتیکی ایران برای مطالعات خود استفاده کرده اند و منتشر می شوند. به طور کامل رصد خواهند شد و به دنبال این هستیم که هرگونه اقدامی که در خصوص نمونه های ژنتیکی صورت می گیرد با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست باشد تا آسیبی به سرمایه های کشور وارد نشود.

پایان خبر مجله برترین ها

ایجاد بانک سلولی گونه های در خطر انقراض در سازمان محیط زیست