آیا سوسک می تواند بدون سر زندگی کند؟ متاسفانه بله!

غزال زیاری: سوسک ها به خاطر سرسختی شان شهرت دارند و خیلی ها از سوسک ها به عنوان یکی از محتمل ترین موجوداتی که بعد از جنگ های هسته ای در زمین باقی خواهند ماند، یاد می کنند. حتی برخی ها مدعی هستند که سوسک ها می توانند بدون سر زندگی کنند.

حالا مشخص شده که این ادعا صحت دارد و سوسک ها می توانند تا هفته ها بدون سر زنده بمانند.

دلیل انجام این تحقیقات چیست؟

جوزف کانکل، فیزیولوژیست و بیوشیمی دان از دانشگاه ماساچوست آمهرست که درباره رشد سوسک ها تحقیق می کند، معتقد است که درک این موضوع که چرا سوسک ها و بسیاری از حشرات دیگر می توانند بعد از بریده شدن سرشان، جان سالم به در ببرند، به این موضوع که چرا انسان از این شرایط بی بهره است، کمک خواهد کرد.

مهمترین نکته اینجاست که بریده شدن سر انسان، منجر به از دست رفتن خون و کاهش فشار خون در بدن ما می شود که این به معنای عدم انتقال اکسیژن و تغذیه به بافت های حیاتی ما خواهد بود. کانکل دراین باره گفته:« با بریده شدن سر انسان، تا حد مرگ خونریزی خواهید داشت.»

به علاوه انسان از طریق دهان و بینی نفس می کشد و مغز، این عملکرد حیاتی را کنترل می کند. در نتیجه با بریده شدن سر انسان، تنفس متوقف خواهد شد. به علاوه، انسان بدون سر، قادر به غذا خوردن نخواهد بود و حتی در صورت زنده ماندن در اثر بریدن سرش، از گرسنگی خواهد مرد.

فیزیولوژی عجیب بدن سوسک ها

ولی ماجرای فیزیولوژی سوسک ها به نحو دیگری است. فشار خون در بدن سوسک ها مثل ماانسان ها نیست. کانکل دراین باره گفته:« سوسک ها برخلاف انسان ها، شبکه عظیمی از رگ های خونی یا مویرگ های کوچکی که برای جریان خون در آنها به فشار بالای خون نیاز است، ندارند. سوسک ها یک سیستم گردش خون باز دارند که فشار خون در آن بسیار کمتر است.»

او ادامه داد:« در نتیجه وقتی سر سوسک جدا می شود، معمولا خون در گردن شان لخته شده و هیچ خبری از خونریزی غیرقابل کنترل نخواهد بود.»

این جانوران موذی و مقاوم، از طریق مارپیچ ها یا سوراخ های کوچکی که در هر قسمت از بدن شان قرار دارد نفس می کشند؛ به علاوه وظیفه کنترل تنفس و حمل کردن خون اکسیژن دار در سراسر بدن، بر عهده مغز نیست. در عوض روزنک های هوا، هوا را مستقیما از طریق مجموعه ای از لوله ها به نام نای، به سمت بافت های بدن هدایت می کنند.

سوسک ها خونسرد هستند یعنی به نسبت انسان، به غذای به مراتب کمتری نیاز دارند.کانکل در این باره گفته:« یک حشره می تواند بعد از خوردن یک وعده غذایی که یک روز خورده، تا هفته ها زنده بماند. تا زمانی که برخی از شکارچیان به سراغشان نیایند، این حشرات ساکت می نشینند؛ مگر آنکه به قارچ، باکتری یا ویروس آلوده شوند که در این شرایط خواهند مرد.»

کریستوفر تیپینگ حشره شناس در کالج دل آور، در یک بررسی، سر چند سوسک آمریکایی(Periplaneta americana) را با دقتی بالا و زیر میکروسکوپ از بدن شان جدا کرده. او دراین باره توضیح داد:« بعد از این کار، زخم را با موم دندانپزشکی، پوشاندم تا مانع از خشک شدن آن شویم. یک زوج چند هفته در یک شیشه دوام آوردند.»

حشرات دارای توده هایی از گانگلیون (توده ای از بافت عصبی) هستند که در هر بخش بدن شان توزیع شده اند و عملکردهای عصبی اساسی که مسیول واکنش ها هستند را مدیریت می کنند؛ پس بدن سوسک ها بدون مغز هم می تواند برخی از واکنش های بسیار ساده را انجام دهد. آنها می توانند بایستند و در مقابل لمس و حرکت واکنش نشان دهند.»

سری که بدون بدن زنده می ماند

فقط بحث این نیست که بدن این جانداران بدون سر زنده می ماند؛ طبق گفته کانکل، سر جدا شده این حشرات هم به تنهایی به حیاتش ادامه داده، رشد می کند، شاخک هایش را برای چند ساعت به عقب و جلو تکان می دهد تا اینکه انرژی اش تمام شود. اگر به سر جدا شده یک سوسک مواد مغذی برسد و در یخچال نگهداری شود، حتی می تواند برای زمان بیشتری دوام بیاورد.

نیک استراوسفلد، عصب شناس دانشگاه آریزونا که در زمینه یادگیری بندپایان، حافظه و تکامل مغز تخصص دارد در این باره توضیح داده:« بدن سوسک ها ، بخش عظیمی از اطلاعات حسی را به سرشان منتقل می کند و زمانی که این ورودی ها قطع شوند، مغزشان نمی تواند به شکل طبیعی کار کند.» به عنوان مثال، سوسک ها اگرچه حافظه فوق العاده ای دارند ولی طبق گفته استراوسفلد :« وقتی سعی کردیم تا به سوسک ها آموزش دهیم که وقتی تکه ای از بدنشان را از دست می دهند، چه باید بکنند، ناامید شدیم. باید بدن آنها را کاملا دست نخورده حفظ کنیم.»

بریدن سر سوسکها ممکن است وحشتناک به نظر برسد؛ اما دانشمندان آزمایش های زیادی را با بدن سوسک های بدون سر و سرهای جدا شده سوسک ها انجام داده اند. بریدن سر سوسک ها، بدن آنها را از دسترسی به هورمون هایی که بلوغ را کنترل می کنند و در سرشان ترشح می شود، منع خواهد کرد و این مورد در بررسی دگردیسی و تولیدمثل این حشرات کمک زیادی می کند.

مطالعات انجام شده بر روی سر سوسک هایی که از بدن شان جدا شده نیز نحوه عملکرد نورون های آنها را مشخص می کند و گواهی بر استقامت عجیب بدن سوسک هاست.

منبع: scientificamerican

227227

آیا سوسک می تواند بدون سر زندگی کند؟ متاسفانه بله!